(Xây dựng) – Quảng Ngãi quyết định chi 2.199 tỷ đồng xây mới cầu Trà Khúc 1 để thay thế cầu cũ đã xuống cấp nghiêm trọng, phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, hoàn thiện hạ tầng và phát triển đô thị… đồng thời kiến tạo cho địa phương một công trình biểu tượng trong tương lai.

Cầu Trà Khúc 1 có thiết kế ấn tượng, nhận được “mưa” lời khen từ người dân Quảng Ngãi.

Ngày 7/12, tại Kỳ họp 20, Kỳ họp thường lệ cuối năm 2023, HĐND tỉnh Quảng Ngãi khóa XIII, nhiệm kỳ 2021- 2026, trên cơ sở Tờ trình của UBND tỉnh Quảng Ngãi, báo cáo thẩm tra của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, HĐND tỉnh Quảng Ngãi đã thảo luận và quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cầu Trà Khúc 1.

Theo đó, dự án được điều chỉnh về quy mô, tổng mức đầu tư và thời gian thực hiện, lần lượt: Chiều dài tuyến chính khoảng 830m; bề rộng cầu khoảng 28m; đầu tư 2 nút giao đầu cầu, hầm chui và các hạng mục phụ trợ khác (chuẩn xác trong bước lập dự án). Tổng mức đầu tư không quá 2.199 tỷ đồng, thực hiện trong năm 2024 – 2027.

Trước đó, dự án cầu Trà Khúc 1 được HĐND tỉnh Quảng Ngãi quyết định chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 46/NQ-HĐND ngày 30/9/2022, với tổng mức đầu tư khoảng 1.495 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh (xây dựng cơ bản tập trung, vượt thu, khai thác quỹ đất) với quy mô đầu tư dài khoảng 850m; bề rộng cầu khoảng 27m và các hạng mục phụ trợ khác (chuẩn xác trong quá trình thi tuyển kiến trúc, lập dự án).

Công trình sẽ tạo điểm nhấn không gian kiến trúc cảnh quan cho thành phố Quảng Ngãi.

Tuy nhiên, sau khi thực hiện thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc công trình cầu Trà Khúc 1 thì cả 3 phương án thiết kế đạt giải Nhất, Nhì, Ba đều có quy mô thay đổi về chiều dài, chiều rộng cầu. Trong đó, có 2 phương án vượt tổng mức đầu tư, lần lượt là phương án đạt giải Nhất – “Dấu ấn Sông Trà” (2.339 tỷ) và phương án đạt giải Ba – “Thiên Bút” (2.262 tỷ đồng).

Chỉ có phương án đạt giải Nhì – “Giai điệu xứ Quảng” là đáp ứng “đề bài” đặt ra là có tổng mức đầu tư 1.476 tỷ đồng, đảm bảo so với tổng mức đầu tư được duyệt. Phương án này có kết cấu vòm thép liên tục, với 2 vòm chính có chiều dài 160m và 80m, tổng chiều dài cầu 611m.

Bên cạnh các ưu điểm về bố trí mặt bằng cảnh quan, kiến trúc hiện đại, hình thức kiến trúc đơn giản và hiệu quả về giải pháp kết cấu… thì phương án lại nổi lên các nhược điểm, như: Hình tượng lựa chọn có cách biểu hiện không mới, gợi nhớ sự trùng lặp công trình đã có ở phương Tây và châu Á, cũng như một số công trình trong và ngoài nước đã và đang sử dụng. Cùng với đó, tổng quan kiến trúc với 2 vòm lệch về một khoảng nửa cầu; để nguyên một nửa cầu còn lại hoàn toàn dạng phổ thông cầu dầm hộp, không có hình thức tương ứng, tạo nên sự đứt quãng, thiếu hài hòa.

Cầu Trà Khúc 1 được xây dựng cách đây gần 60 năm, hiện đã xuống cấp.

Do đó, thực hiện vai trò là đơn vị được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi đã tập trung tiếp thu, làm rõ và phân tích để đưa ra ưu, nhược điểm cụ thể của từng phương án.

Đại diện chủ đầu tư cho rằng, để tạo điểm nhấn không gian kiến trúc cảnh quan, cũng như kiến tạo biểu tượng riêng cho thành phố Quảng Ngãi nói riêng và cả tỉnh nói chung trong tương lai, đơn vị đề xuất lựa chọn phương án đạt giải Nhất – “Dấu ấn sông Trà”, có tổng mức đầu tư 2.339 tỷ để xây dựng lại cầu Trà Khúc 1.

Dự án cầu Trà Khúc 1 được tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc nhằm lựa chọn thiết kế đẹp, ấn tượng để xây dựng.

Do vượt tổng mức, nên giải pháp được tính tới là đề xuất tác giả có giải pháp cải tiến để tiết giảm tối đa về chi phí. Trường hợp sau khi tiết giảm vẫn vượt tổng mức đầu tư được duyệt thì chủ đầu tư phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh Quảng Ngãi xem xét trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh tổng mức đầu tư được duyệt.

Ngày 31/08/2023, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức cuộc họp nghe và cho ý kiến về việc phê duyệt kết quả thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc công trình cầu Trà Khúc 1. Trên cơ sở đề xuất của chủ đầu tư, cũng như quan điểm của Tiến sỹ, Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam - Chủ tịch Hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc công trình cầu Trà Khúc 1; đồng thời các thành phần dự họp là các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi và đại diện lãnh đạo các Sở, ngành, địa phương tham gia ý kiến, góp ý và hoàn thiện, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh thống nhất với việc lựa chọn phương án đạt giải Nhất “Dấu ấn sông Trà” để xây dựng cầu Trà Khúc 1 như đề xuất của chủ đầu tư.

Cầu Trà Khúc 1 thể hiện khát vọng đổi mới, vươn lên của Quảng Ngãi.

Theo đó, phương án được UBND tỉnh Quảng Ngãi lựa chọn có ý tưởng thiết kế với 3 vòng tròn nối tiếp nhau tạo hình tượng bờ xe nước giữa sông Trà Khúc tạo sự nổi bật, mang tính biểu tượng, gắn với lịch sử hình thành và phát triển của địa phương.

Khi phương án này được lựa chọn để trao giải Nhất cuộc thi, các cơ quan thông tin đại chúng đăng tải rộng rãi đã nhận được nhiều lời khen, cũng như sự đồng tình, ủng hộ của dư luận và đông đảo các tầng lớp nhân dân tỉnh nhà.

Nhiệm kỳ này, Quảng Ngãi quyết tâm thực hiện công trình cầu Trà Khúc 1 – Biểu tượng của địa phương trong tương lai.

Cụ thể, thiết kế có hình dáng kiến trúc sử dụng kết cấu nhịp cầu chính dạng dây võng 1 mặt phẳng dây, 3 nhịp chính dài 186m, nhịp biên dài 60m, tổng chiều dài cầu 594,6m; mặt cắt ngang cầu rộng 28m, tại vị trí trụ rộng 58,46m. Bao gồm 4 làn xe cơ giới, 2 làn hỗn hợp và vỉa hè, đài vọng cảnh.

Về Quy hoạch tổng thể, thiết kế đã đưa ra ý tưởng điều chỉnh hướng tuyến đầu cầu phía Bắc lệch khoảng 11 độ về phía Đông so với cầu cũ, từ đó hình thành mới vòng xoay tại giao lộ đường Mỹ Trà – Mỹ Khê – Quốc lộ 24B - Nguyễn Văn Linh – Tế Hanh, giúp nới rộng, vuốt thẳng và giảm che khuất tầm nhìn cho các tuyến đường hiện trạng. Đồng thời hỗ trợ phương án phân luồng giao thông, tạo sự êm thuận và chia sẻ lưu lượng khi các tuyến đường không cùng mặt cắt giao nhau.

Quy hoạch không gian cảnh quan hai đầu cầu Trà Khúc 1 đã vinh dự nhận giải thưởng Quy hoạch đô thị quốc gia lần thứ III – VUPA 2022.

Ngoài ra, việc dịch chuyển này sẽ kết hợp tạo được tuyến song song giữa hai cầu Trà Khúc 1 mới và Trà Khúc 2, đặt vuông góc với dòng chảy là phù hợp về khai thác luồng giao thông thủy thuận lợi và tạo cảnh quan tốt. Hơn nữa, phương án này còn giảm chi phí giải phóng mặt bằng so với các phương án đi theo tuyến cầu cũ. Chiều dài cầu chính ngắn nhất, đồng thời quá trình tổ chức xây dựng thuận lợi, ít ảnh hưởng đến giao thông hiện hữu.

Khách sạn Mỹ Trà sẽ nhường chỗ cho cầu Trà Khúc 1.

Để hiện thực hóa phương án trên, toàn bộ khách sạn Mỹ Trà sẽ được giải tỏa, cây đa cổ thụ Sơn Tịnh được giữ lại để hình thành một công viên cảnh quan thoáng đãng ven sông, đối xứng với Công viên núi Long Đầu. Đầu tuyến đường Tế Hanh sẽ được chỉnh thẳng, kéo dài và cắt ngang mặt tiền “View” sông hiện trạng của khách sạn Mỹ Trà.

Giải pháp này được đánh giá cao ở cả góc độ quy hoạch cảnh quan, tổ chức giao thông lẫn yếu tố phong thủy khi hướng tuyến đầu cầu phía Bắc không còn “đâm” vào núi Long Đầu như hiện tại.

Ở đầu phía Nam cầu Trà Khúc 1 mới, một nút giao khác mức giao cắt với đường Tôn Đức Thắng – Công viên Ba Tơ – Đê bao (chợ đêm Sông Trà cũ) sẽ được xây dựng nhằm tránh xung đột giao thông, tạo sự thông thoáng và hạn chế ùn tắc tại cửa ngõ phía Bắc thành phố Quảng Ngãi trong tương lai. Một phần diện tích của Khách sạn Sông Trà và Vườn hoa Ba Tơ sẽ được giải tỏa để thực hiện đường dẫn đầu cầu phía Nam.

Dự kiến, quý III/2024, cầu Trà Khúc 1 sẽ được khởi công.

Phương án này được giới chuyên gia đánh giá là tạo được tính độc đáo, biểu tượng riêng, gắn kết ý nghĩa vùng miền đậm đà, không bị trùng lắp với các kiến trúc cầu hiện có trong và ngoài nước. Hơn nữa, hình tượng “đàn xe nước” gợi nhớ được một nét văn hóa cực kỳ đặc sắc về trí thông minh, bản ngã quật cường của người dân xứ Quảng..

Việc HĐND tỉnh Quảng Ngãi cho phép điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư và thời gian thực hiện đối với công trình cầu Trà Khúc 1 là tiền đề quan trọng để chủ đầu tư tiến hành các bước tiếp theo, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, đảm bảo điều kiện để tổ chức khởi công xây dựng công trình trong quý III/2024.

Cầu Trà Khúc 1 được xây dựng cách đây gần 60 năm, với kết cấu dầm thép liên hợp, bề rộng mặt cầu phần xe chạy rất nhỏ (chỉ 7,5m) nên việc đi lại của người và phương tiện gặp rất nhiều khó khăn. Nghiêm trọng hơn, qua thời gian dài sử dụng, hiện nay cầu cũ đã xuống cấp nghiêm trọng, đặc biệt là hệ thống móng cọc bê tông.

Tỉnh Quảng Ngãi quyết định đầu tư xây dựng lại cầu Trà Khúc 1 nhằm từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi theo đúng quy hoạch được duyệt, cải thiện năng lực vận tải, kết nối giao thông từ cửa ngõ phía Bắc vào trung tâm thành phố Quảng Ngãi. Cũng như thúc đẩy, mở rộng và phát triển không gian đô thị hai bên sông Trà Khúc, tạo điểm nhấn không gian kiến trúc cảnh quan, xây dựng biểu tượng cho thành phố Quảng Ngãi… từ đó thay đổi diện mạo và kiến thiết tầm vóc cho đô thị này trong tương lai.

Hiện nay đã có 6 cây cầu bắc qua sông Trà Khúc, gồm: Cổ Lũy, Trà Khúc 2, Trà Khúc 1, Thạch Bích, cầu đường sắt Trường Xuân, cầu Trà Khúc thuộc tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Cầu Trà Khúc 3 nối hai huyện Sơn Tịnh và Tư Nghĩa là cây cầu thứ 7 bắc qua con sông này, hiện đang được xây dựng, dự kiến hoàn thành trong vài năm tới. Bên cạnh đó là hạng mục cầu của công trình thủy lợi kết hợp giao thông – Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đang được hoàn thiện.