(Xây dựng) – Báo cáo mới nhất của Tổ chức Giám sát năng lượng toàn cầu (Global Energy Monitor - GEM) cho thấy, năm 2020 là năm đầu tiên công suất điện than suy giảm trên phạm vi toàn cầu.

Công suất điện than toàn cầu đã suy giảm trong 6 tháng đầu năm 2020 (Ảnh: Internet).

Tháng trước, Tổ chức Giám sát năng lượng toàn cầu đã hoàn thành cơ sở dữ liệu Theo dõi các dự án điện than toàn cầu (GCPT).

Báo cáo này cho thấy, 6 tháng đầu năm 2020, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, công suất điện than bị đóng cửa, hay ngừng hoạt động nhiều hơn lượng được đưa vào vận hành.

Cụ thể, từ ngày 1/1 – 30/6, khoảng 18,3GW điện than được đưa vào vận hành và 21,2GW bị đóng cửa. Điều này dẫn đến mức sụt giảm ròng 2,9GW công suất điện than toàn cầu.

Đáng chú ý, công suất điện than vận hành bên ngoài Trung Quốc đang có xu hướng chững lại sau khi đạt đỉnh vào năm 2018. Số lượng các nhà máy sắp đóng cửa theo kế hoạch ở quốc gia đông dân nhất thế giới đã lớn hơn lượng dự kiến được đưa vào vận hành.

Theo điều tra của GEM, công suất điện than toàn cầu suy giảm chủ yếu nhờ các nước châu Âu cho ngừng hoạt động 8,3GW điện than vào năm 2020.

Trong khi đó, Trung Quốc vẫn đi đầu về phát triển nhà máy điện than trong 6 tháng đầu năm 2020. Nước này chiếm 90% công suất được đề xuất bổ sung (tương đương 53,2GW/59,4GW), 86% công suất được xây mới (12,8GW/15,0GW) và 62% công suất đưa vào vận hành (11,4GW/18,3GW).

Một báo cáo Đại học Maryland công bố vào cuối tuần trước đánh giá, việc xây dựng thêm các nhà máy điện than quy mô lớn sẽ chỉ làm trầm trọng hơn nữa cuộc khủng hoảng dư thừa điện than ở Trung Quốc.

Tại Việt Nam, dự thảo Quy hoạch phát triển điện 8 đang đề xuất loại bỏ 9,5GW công suất điện than và giảm thêm 7,6GW sau năm 2030. So với Quy hoạch 7 điều chỉnh, mức giảm này sẽ loại bỏ gần một nửa (48%) công suất nhiệt điện than được quy hoạch bổ sung đến năm 2030, từ 35,5GW xuống còn 18,4GW.

Từ lâu, Liên hợp quốc đã kêu gọi các nước đình chỉ việc xây dựng các nhà máy điện than mới vào năm 2020 nhằm đáp ứng mục tiêu của Hiệp định Paris. Tuy nhiên, cả thế giới hiện nay vẫn còn 189,8GW công suất điện than đang được xây mới và 331,9GW khác đang trong giai đoạn lập kế hoạch tiền xây dựng.

Biểu đồ về công suất bổ sung và cắt giảm điện than hàng năm (cột màu) và thay đổi ròng khi tính thêm Trung Quốc (đường màu đen) và không bao gồm Trung Quốc (đường chấm đen), tính theo ngày đóng cửa và vận hành do GEM ghi nhận (Ảnh: GEM).

Theo phân tích của GEM, từ nay đến 2030, sản xuất điện than toàn thế giới cần giảm từ 50 - 75% so với mức hiện tại để hạn chế nhiệt độ Trái đất ấm lên ở mức dưới 2°C. Bà Christine Shearer - Giám đốc Chương trình về than tại GEM cho biết: “Đại dịch Covid-19 đã làm đình trệ việc phát triển các nhà máy điện than trên toàn cầu.

Tình hình này mang đến cơ hội hiếm hoi cho các quốc gia đánh giá lại kế hoạch năng lượng của mình trong tương lai và lựa chọn con đường tối ưu hóa chi phí, đó là thay thế năng lượng than bằng năng lượng sạch. Cuộc chuyển đổi này nếu diễn ra sẽ kích thích các nền kinh tế, tạo việc làm mới và giúp thế giới đáp ứng được các mục tiêu khí hậu toàn cầu”.