(Xây dựng) – Dù năng lực mạnh, từng trúng nhiều gói thầu xây lắp giao thông nhưng liên danh có mặt Công ty TNHH MTV Xây dựng 99 (gọi tắt là Công ty Xây dựng 99) lại thường xuyên trượt thầu ở những gói thầu tương tự để rồi loạt nhà thầu khác “về đích”. Lý do trượt thầu chủ yếu bị đánh giá không đáp ứng năng lực kinh nghiệm, hoặc từ chối chứng minh năng lực. Liệu đây có phải là vấn đề quân xanh quân đỏ trong đấu thầu, phải chăng các cơ quan chức năng cần làm rõ?

Dù năng lực mạnh nhưng Công ty Xây dựng 99 thường xuyên trượt thầu cả tư cách độc lập hoặc liên danh vì lý do không đáp ứng năng lực kinh nghiệm (ảnh minh họa).

Công ty Xây dựng 99 thành lập năm 1993, có địa chỉ tại quận Thanh Xuân, Hà Nội. Công ty Xây dựng 99 từng tham dự và trúng nhiều gói thầu có quy mô tương đối lớn với giá trị hàng chục, thậm chí trăm tỷ đồng với cả tư cách độc lập lẫn liên danh, có thể kể đến như: Gói thầu Thi công xây dựng đoạn Kim Bôi - Hòa Bình từ Km0+00 - Km31+462 thuộc Dự án Đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội và cao tốc Sơn La (Hòa Bình - Mộc Châu), trúng thầu tháng 12/2022 với giá hơn 1.666 tỷ đồng, trong đó Công ty Xây dựng 99 đảm nhận phần công việc có giá trị 180 tỷ đồng; Gói thầu Xây lắp và thiết bị thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp Đường tỉnh 310C, đoạn từ Quốc lộ 2C đến Quốc lộ 2B, tỉnh Vĩnh Phúc (trúng thầu tháng 01/2022 với giá 291 tỷ đồng); Gói thầu số 26 thuộc Dự án Đường tỉnh 208 thuộc tỉnh Cao Bằng (trúng thầu tháng 4/2022 với giá hơn 177 tỷ đồng); Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Đường nối từ Đường tỉnh 304 từ thị trấn Tứ Trưng đến đường Vành đai 4 đô thị Vĩnh Phúc (xã Vân Xuân), huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc (trúng thầu tháng 5/2023 với giá hơn 138 tỷ đồng)…

Rõ ràng, qua các gói thầu trên thì thấy rằng, Công ty Xây dựng 99 không phải là công ty nhỏ, không phải là nhà thầu mới, không phải nhà thầu yếu về năng lực kỹ thuật cũng như đội ngũ nhân sự. Thế nhưng, phân tích dữ liệu qua nhiều gói thầu có thể thấy Công ty Xây dựng 99 lại thường xuyên trượt thầu bởi những lý do rất khó hiểu như không đáp ứng năng lực kinh nghiệm, không trả lời làm rõ yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm theo yêu cầu bên mời thầu, đây là những lỗi sơ đẳng mà các nhà thầu lớn như Công ty Xây dựng 99 không thể không đáp ứng, có lẽ chỉ mắc phải khi “cố tình”.

Công ty Xây dựng 99 trượt thầu do kết quả đánh giá về kỹ thuật không đạt.

Như tại gói thầu số 10 Toàn bộ phần xây dựng và 1 số công việc khác phục vụ thi công xây dựng tuyến ĐT 277B có giá trị 130.490.248.000 đồng, thuộc Dự án Đầu tư các tuyến đường tỉnh ĐT.295C, ĐT.285B kết nối thành phố Bắc Ninh qua các khu công nghiệp với Quốc lộ 3 mới; ĐT.277B kết nối với cầu Hà Bắc 2, đường Vành đai 4.

Theo Báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật của Tổ chuyên gia đấu thầu ngày 19/9/2023 thì Công ty Xây dựng 99 đạt không điểm về kết quả đánh giá kỹ thuật lý do là nhà thầu không có đề xuất kỹ thuật kèm theo E-HSDT; còn Công ty TNHH vận tải và thương mại Phương Thành Hợp đạt 89,5 điểm. Sau đó, Công ty TNHH vận tải và thương mại Phương Thành Hợp là đơn vị trúng thầu với giá 129.654.495.000 đồng, tiết kiệm ngân sách 835.753.000 đồng, tỷ lệ là 0,64%. Gói thầu này chỉ 2 nhà thầu tham dự.

Cụ thể hơn về lý do Công ty Xây dựng 99 bị không điểm về kết quả đánh giá kỹ thuật. Hồ sơ đề xuất kỹ thuật của Công ty Xây dựng 99 không đính kèm tài liệu theo quy định tại mục E-CDNT 10.8 gồm: Tài liệu về hợp đồng tương tự, biên bản nghiệm thu hoàn thành hoặc bàn giao đưa vào sử dụng và tài liệu chứng minh quy mô, cấp công trình tương tự; tài liệu về nhân sự chủ chốt như bằng tốt nghiệp đại học, các chứng chỉ hành nghề, xác nhận của chủ đầu tư công trình đã thực hiện, hợp đồng công trình đã thực hiện và tài liệu chứng minh quy mô, cấp công trình nhằm chứng minh năng lực của các nhân sự chủ chốt kê khai dự thầu; tài liệu chứng minh khả năng huy động máy móc, thiết bị chủ yếu, tài liệu chứng minh thông số kỹ thuật của các thiết bị đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu...

Liên danh góp mặt của Công ty Xây dựng 99 không đạt về năng lực kinh nghiệm.

Câu chuyện tương tự đối với gói thầu tham dự gói thầu thi công xây dựng đoạn từ Km5 đến cuối tuyến thuộc dự án đường giao thông kết nối Quốc lộ 4B đến Quốc lộ 18, huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn (giá gói thầu 152 tỷ đồng), Công ty Xây dựng 99 liên danh với Công ty Cổ phần Công trình 207 và liên danh này bị trượt bởi không đáp ứng năng lực kinh nghiệm xây lắp các hợp đồng tương tự như không có biên bản nghiệm thu hoàn thành có xác nhận của chủ đầu tư; không có tài liệu chứng minh cấp công trình của công trình tương tự; không bổ sung Quyết định phê duyệt chủ trương hoặc Quyết định phê duyệt nghiên cứu báo cáo khả thi; giấy chứng nhận kiểm định kỹ thuật sau khi được bên mời thầu yêu cầu.

Do đó, ngày 11/7/2023, Ban Quản lý xây dựng và bảo trì hạ tầng giao thông tỉnh Lạng Sơn đã phê duyệt đơn vị trúng thầu là liên danh Công ty TNHH Ánh Dương – Công ty Cổ phần Xây dựng và phát triển kỹ thuật trúng với giá 152.226.215.000 đồng, tiết kiệm ngân sách 656.784.000 đồng, tỷ lệ là 0,42%. Gói thầu này có 2 liên danh thầu tham dự.

Tại báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu qua mạng gói thầu 01 thi công đường, cống ngang đường và 05 cầu trên tuyến dự án đường tránh thị trấn Kiên Lương (điểm đầu là ĐT971 đến trạm điện Kiên Bình thuộc Quốc lộ 80), chủ đầu tư là UBND huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. Gói thầu này có 2 nhà thầu tham dự, giá trị gói là hơn 285 tỷ đồng.

Liên danh trượt thầu là Công ty TNHH Thiên Thanh và Công ty Xây dựng 99. Lý do trượt thầu bởi không đạt kết quả đánh giá về năng lực, kinh nghiệm. Cụ thể: “…chứng minh khối lượng mà nhà thầu thực hiện tại thời điểm đóng thầu chưa hoàn thành không đạt theo quy định của yêu cầu E-HSMT về kinh nghiệm hợp đồng xây lắp tương tự…” tức là theo yêu cầu của chủ đầu tư thì nhà thầu phải hoàn thành xong toàn bộ công việc hợp đồng tương tự và đã được nghiệm thu, trong khi đó, xác nhận đến ngày 28/6/2023 Công ty TNHH Thiên Thanh chỉ thực hiện khối lượng đạt 98,03%. Ngoài ra, về nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công, giải pháp thi công, phòng thí nghiệm cũng bị đánh giá là không đáp ứng yêu cầu.

Do vậy, ngày 13/9/2023, UBND huyện Kiên Lương đã phê duyệt liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Hoàng Nguyên – Tổng Công ty Thành An – Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng thương mại Trường Thành – Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Đại Đông Hải trúng thầu với giá 284.774.909.469 đồng, tiết kiệm cho ngân sách chỉ 1.030.713.942 đồng, tỷ lệ là 0,36%.

Giống như các trường hợp trên, ngày 21/8/2023, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) phê duyệt liên danh Tổng Công ty Cổ phần Miền Trung và Tổng Công ty Công trình giao thông I Thanh Hóa – Công ty cổ phần trúng gói thầu số 9 thi công xây dựng công trình thuộc dự án đường kết nối Quốc lộ 47C với đường từ Cảng hàng không Thọ Xuân đi Khu kinh tế Nghi Sơn (Thanh Hóa), đoạn từ Quốc lộ 47 - Tỉnh lộ 514, giá trúng thầu 151.263.689.000 tỷ đồng, tiết kiệm ngân sách 330.477.000 đồng, tỷ lệ là 0,22%.

Gói này cũng chỉ có 2 nhà thầu tham dự, trong đó liên danh Công ty Xây dựng 99 và Công ty Cổ phần Xây lắp điện Bắc Giang trượt vì lý do: Không đạt về kết quả đánh giá năng lực kinh nghiệm. Nhà thầu đã không trả lời làm rõ, không cung cấp thiết bị thay thế theo yêu cầu bên mời thầu về thiết bị ôtô tự đổ ≥10 tấn, số lượng 10 chiếc.

Tại gói thầu 12 thi công xây dựng và đảm bảo an toàn giao thông thuộc dự án đường nối từ đường giao thông liên xã cầu Trắng – Đồng Lợi (xã Tiến Nông) đến Quốc lộ 47C (xã Vân Sơn) huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Lần này, liên danh có sự góp mặt của Công ty Xây dựng 99 tiếp tục không đạt kết quả đánh giá năng lực kinh nghiệm, từ đó liên danh Công ty TNHH Xây dựng giao thông thủy lợi và sản xuất vật liệu xây dựng Đức Huy – Công ty Cổ phần Xây dựng phát triển hạ tầng số 18 trúng thầu với giá 54.416.718.000 đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 200.310.000 đồng, tỷ lệ là 0,37%. Gói này cũng chỉ 2 đơn vị nhà thầu tham gia đấu thầu.

Qua dữ liệu phân tích ở trên có thể thấy, Công ty Xây dựng 99 không phải là đơn vị nhỏ lẻ, yếu kém năng lực kinh nghiệm nhưng thường xuyên trượt thầu ở các gói thầu chỉ 2 nhà thầu tham dự. Sau khi Công ty Xây dựng 99 trượt (cả với tư cách độc lập hoặc liên danh) thì nhà thầu còn lại trúng thầu với giá rất sát, tỷ lệ tiết kiệm chỉ dưới 1%. Điều này đặt ra những nghi vấn về tình trạng sử dụng “chiêu trò” trong đấu thầu như quân xanh quân đỏ? Để làm rõ có hay không sự “bắt tay” trong đấu thầu, đề nghị cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ, xử lý nghiêm nếu có vi phạm.