(Xây dựng) - Quyết định hủy thầu Gói thầu số 01 xây lắp thuộc Dự án Sửa chữa các cầu trên Quốc lộ 40B, Kon Tum không chỉ là một vấn đề kỹ thuật mà còn gợi lên nhiều băn khoăn về tính minh bạch và công bằng trong quy trình đấu thầu. Hồ sơ mời thầu bị cho là có tiêu chí hạn chế nhà thầu, đã khiến cộng đồng đặt câu hỏi liệu quy trình này có thực sự đảm bảo sự công bằng cần thiết.

Quyết định hủy thầu Gói thầu số 01 xây lắp thuộc Dự án sửa chữa các cầu trên Quốc lộ 40B, Kon Tum khiến dư luận băn khoăn về tính minh bạch và công bằng trong quy trình đấu thầu. (Ảnh minh hoạ)

Ngày 7/6, Sở Giao thông vận tải Kon Tum ban hành quyết định hủy thầu Gói thầu số 01 xây lắp thuộc Dự án Sửa chữa các cầu: Km161+225, Km167+885, Km188+133, Km189+932, Km191+767, Km203+429 trên Quốc lộ 40B. Quyết định này được đưa ra sau khi Cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu rút kinh nghiệm trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu vì hồ sơ mời thầu (HSMT) không đảm bảo cạnh tranh và có tiêu chí hạn chế nhà thầu.

Gói thầu sửa chữa 6 cầu trên Quốc lộ 40B tại tỉnh Kon Tum có giá dự toán 1,859 tỷ đồng, do Sở Giao thông vận tải Kon Tum làm chủ đầu tư và trực tiếp mời thầu. Ba nhà thầu đã nộp hồ sơ dự thầu (HSDT), trong đó có hai nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật: Liên danh Công ty TNHH Xây dựng cầu đường BK - Công ty CP Tổng hợp xây dựng Miền Trung (giá dự thầu 1,728 tỷ đồng) và Công ty CP Thương mại và Xây dựng công trình giao thông 85 (giá dự thầu 1,857 tỷ đồng). Tuy nhiên, Công ty CP Sumen Việt Nhật (giá dự thầu 1,569 tỷ đồng) đã bị loại vì thiếu giấy phép khai thác khoáng sản cho 0,1 m3 cát - một yêu cầu mà nhiều người cho rằng là tiêu chí hạn chế.

Công ty CP Sumen Việt Nhật đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị phản đối việc đánh giá HSDT của Sở Giao thông vận tải Kon Tum, cho rằng yêu cầu về giấy phép khai thác khoáng sản cho một lượng cát nhỏ như vậy là không hợp lý và mang tính chất "giấy phép con" để hạn chế nhà thầu.

Ngày 26/6, Sở Giao thông vận tải Kon Tum đã báo cáo Cục Đường bộ Việt Nam về quá trình lựa chọn nhà thầu. Ngày 2/7, Cục Đường bộ Việt Nam đã chấp nhận đề xuất hủy thầu và yêu cầu Sở Giao thông vận tải Kon Tum tổ chức lại quá trình lựa chọn nhà thầu để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và không đưa ra các tiêu chí hạn chế nhà thầu.

Theo quyết định hủy thầu của Sở Giao thông vận tải Kon Tum, lý do hủy thầu là vì HSMT không tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các quy định khác có liên quan, dẫn đến nhà thầu được lựa chọn không đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu.

Chuyên gia đấu thầu Phạm Minh Yến thuộc Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu (Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, việc Sở Giao thông vận tải Kon Tum viện dẫn quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 17 Luật Đấu thầu 2023 để hủy thầu là chưa phù hợp. Theo quy định, HSMT không tuân thủ quy định của Luật này và các quy định pháp luật liên quan mới là căn cứ để hủy thầu. Tuy nhiên, gói thầu có hai nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, nghĩa là đủ năng lực và kinh nghiệm để thực hiện gói thầu.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh, trường hợp của Công ty CP Sumen Việt Nhật bị loại do tiêu chí hạn chế sự tham gia của nhà thầu là không đúng quy định. HSMT nêu điều kiện hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng thì những tiêu chí này trong HSMT sẽ bị coi là vô hiệu và không phải là căn cứ để đánh giá HSDT. Do đó, Sở Giao thông vận tải Kon Tum nên đánh giá lại HSDT của ba nhà thầu sau khi loại bỏ các tiêu chí hạn chế nhà thầu, thay vì hủy thầu.

Việc hủy thầu thiếu căn cứ sẽ gây thiệt hại cho các nhà thầu không do lỗi của họ mà là lỗi chủ quan của chủ đầu tư, đơn vị tư vấn lập HSMT và đơn vị thẩm định phê duyệt HSMT. Điều này làm lãng phí thời gian và chi phí tổ chức đấu thầu, kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công công trình và giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.