(Xây dựng) – Thời gian gần đây, trên địa bàn Thành phố Hà Nội liên tiếp xảy ra nhiều vụ cháy nổ gây ra hậu quả nghiêm trọng về người và của. Nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn trong mùa nắng nóng đang ở tình trạng đáng báo động nhất là ở các chung cư, tập thể cũ.

Hiện trường vụ cháy số 231 phố Quan Hoa, Cầu Giấy.

Từ đầu đầu năm đến nay, trên địa bàn Hà Nội đã xảy ra hàng chục vụ cháy lớn nhỏ, thậm chí có những ngày xảy ra nhiều vụ cháy liên tiếp. Nặng nề nhất có thể nói đến vụ cháy tại quán karaoke số 231 phố Quan Hoa, Cầu Giấy khiến 3 chiến sĩ Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy hy sinh, sự việc đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về hỏa hoạn và phòng cháy. Theo ghi nhận của phóng viên Báo điện tử Xây dựng, Hà Nội tập trung rất nhiều khu chung cư, tập thể cũ xuống cấp với hàng nghìn thậm chí hàng chục nghìn dân cư đang tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất lớn.

Quận Đống Đa và Hai Bà Trưng là nơi tọa lạc nhiều chung cư, tập thể cũ xuống cấp nhất Thủ đô như ở Nguyễn Công Trứ, Phương Mai, Đông Tác, Phạm Ngọc Thạch... Thậm chí, tại khu tập thể B9 Kim Liên, ngõ 65 Phạm Ngọc Thạch đã từng xảy ra một vụ cháy thương tâm khiến 5 người tử vong vào tháng 4.

Khu tập thể cũ trên phố Nguyễn Công Trứ cũ nát nghiêm trọng.

Bên trong, dù đã có hệ thống báo cháy nhưng cơ sở hạ tầng xuống cấp cùng những búi dây điện vẫn chằng chịt, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ lớn.

Không gian chật hẹp cùng dây điện, cáp quang chằng chịt khiến công tác phòng cháy chữa cháy rất khó khăn nếu không may xảy ra hỏa hoạn.

Ngoài những cảnh báo, tuyên truyền về hỏa hoạn thì ở các khu tập thể cũ đều không có bình chữa cháy hay bất cứ dụng cụ phòng cháy chữa cháy nào.

Ngay phía dưới cảnh báo hỏa hoạn là nơi đốt vàng mã của người dân, nguy cơ cháy nổ hiển hiện ngay trước mắt.

Hành lang và cầu thang cũng là nơi đốt vàng mã chung của người dân ở khu tập thể trên phố Phương Mai, Đống Đa. Khói đen cả trần nhà và cũng không có lấy một phương tiện báo động hay cứu hỏa nào.

Các tập thể cũ đều đã xuống cấp nghiêm trọng cùng các vật liệu dễ bắt lửa ở khắp nơi.

Những “chuồng cọp” kín mít bởi song sắt là “đặc sản” của tập thể cũ ở Hà Nội.

Với điều kiện sống xuống cấp như vậy, cơi nới thêm diện tích bằng những vật liệu rẻ tiền lại vô tình trở thành “mồi” cho lửa.

Các “chuồng cọp” có sàn bằng gỗ, được hàn kín bằng tôn và song sắt dễ khiến người dân “cùng đường” khi xảy ra hỏa hoạn.

Theo những người dân sống tại khu tập thể trên phố Nguyễn Công Trứ chia sẻ, tình trạng xuống cấp và nguy cơ hỏa hoạn tiềm ẩn khiến họ khá e ngại. Những biện pháp tuyên truyền của chính quyền địa phương chỉ mang tính minh họa, giải thích còn kiến thức về phòng cháy chữa cháy hay các thiết bị cứu hỏa thì vẫn còn thiếu thốn.

Hình ảnh miêu tả chân thực về sự xuống cấp và thiếu an toàn cháy nổ tại các khu tập thể cũ.

Ở các khu chung cư tái định cư tại Phú Thượng cũng có trang bị bình và vòi cứu hỏa nhưng với sự xuống cấp của khu nhà, người dân tại đây cho biết cũng không yên tâm với công tác phòng cháy chữa cháy.

Những biển cáo dưới gầm cầu thang các khu tập thể không những ở trong góc khuất mà còn bị dán đè quảng cáo lên số điện thoại công an phường cho thấy ý thức tự bảo vệ trước hỏa hoạn của người dân chưa thực sự tốt.

Với tình trạng hỏa hoạn xảy ra trong thời gian qua, các hộ gia đình và cả các cấp chính quyền địa phương cần phải bắt tay ngay vào công tác giáo dục tuyên truyền, thanh kiểm tra phòng cháy chữa cháy.

Theo Công an Thành phố Hà Nội, trường hợp xảy ra cháy, nổ, cần bình tĩnh xử lý, tìm lối thoát nạn an toàn đã định sẵn, đồng thời báo cho mọi người xung quanh để kịp thời thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm. Báo cháy nhanh nhất cho lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ theo số 114, chính quyền, công an địa phương nơi cư trú. Sử dụng phương tiện chữa cháy tại chỗ để chữa cháy.

Mỗi căn hộ cần dự kiến các tình huống thoát nạn khi có sự cố cháy, nổ xảy ra, chủ động trang bị các dụng cụ trữ nước như xô thùng, vòi mềm dẫn nước để vừa phục vụ sinh hoạt hàng ngày vừa phục vụ chữa cháy khi cần thiết. Các gia đình nên trang bị thêm các bình chữa cháy xách tay để nơi cố định, dễ thấy, dễ lấy và tập luyện cho người trong gia đình biết sử dụng thành thạo các dụng cụ chữa cháy đã trang bị.

Mỗi căn hộ cần bố trí tối thiểu 2 lối thoát nạn, chuẩn bị sẵn dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn, có đèn pin chiếu sáng đề phòng khi mất điện. Không bố trí đồ vật cản trở lối thoát nạn. Dự kiến tình huống thoát nạn an toàn cho người, khi có cháy. Cơ quan chức năng về phòng cháy chữa cháy khuyến cáo không lắp lồng sắt, lưới sắt, chuồng cọp, biển quảng cáo ở lan can. Trường hợp đã lắp thì phải thiết kế ô cửa thoát nạn và quy định rõ vị trí để chìa khóa. Chuẩn bị sẵn thang, thang dây, dây tự cứu để thoát nạn khi cháy xảy ra. Thực hiện việc bảo quản, sắp xếp đồ dùng ngăn nắp, đúng quy định, không lấn chiếm lối thoát nạn. Đối với nhà có trẻ nhỏ, người già, người tàn tật thì phải có nhiều biện pháp thoát nạn, cứu người phù hợp.

Về hệ thộng điện và thiết bị điện, các giải pháp tính toán, thiết kế, thi công lắp đặt hệ thống điện trong nhà bảo đảm tiêu chuẩn và các yêu cầu kỹ thuật. Lựa chọn dây dẫn điện có chất lượng cao, tiết diện phù hợp với khả năng chịu tải của thiết bị tiêu thụ điện.

Quá trình sử dụng cần thường xuyên kiểm tra, phát hiện, sửa chữa thay thế thiết bị điện, mạng điện bị hư hỏng. Lưu ý không sử dụng nhiều thiết bị điện có công suất lớn vào cùng một ổ cắm. Không nên sạc điện thoại, máy tính, xe đạp điện, xe máy điện qua đêm và đặt trên các đồ vật có khả năng bắt cháy cao, hấp thụ nhiệt tốt như chăn, ga, gối, đệm…

Công an Hà Nội cũng khuyến cáo tại các căn hộ, mỗi thành viên cần tự nâng cao ý thức phòng cháy chưa cháy, tuân thủ quy định về phòng cháy chưa cháy ại nơi cư trú, loại trừ những nguyên nhân gây cháy do vô ý, bất cẩn. Người lớn có trách nhiệm giáo dục trẻ em ý thức được việc phòng cháy chưa cháy là hệ trọng, nghiêm cấm các trường hợp chơi diêm, nghịch lửa, đốt rác, đốt vàng mã... bất cẩn gây cháy.

Phải bố trí một góc bếp nấu ăn an toàn, không kê bếp sát vách lá, sàn gỗ. Kiểm tra nơi để đồ dùng, hàng hóa và các vật liệu khác có khả năng cháy được, nơi để các loại hàng hóa và đồ dùng dễ cháy phải cách xa nơi đun nấu và các nguồn nhiệt khác.

Cơ quan công an lưu ý nguyên tắc, trước khi ra khỏi nhà phải kiểm tra tắt bếp, tắt đèn, kiểm tra các dụng cụ tiêu thụ điện. Trước khi đi ngủ phải kiểm tra lại bếp nấu, tắt các đèn dầu... Không nên tàng trữ, sử dụng các chất có nguy hiểm cháy nổ cao như: xăng dầu, cồn, gas và hóa chất dễ cháy trong nhà khi không cần thiết.

Trường hợp phải dự trữ thì phải bảo quản trong các dụng cụ kín, chắc chắn, để cách xa các nguồn nhiệt. Không để xăng dầu gần bếp, không đong, rót xăng dầu gần ngọn lửa, không dùng xăng thắp đèn thay dầu hỏa, không để đèn dầu trong mùng khi ngủ. Hạn chế sử dụng các loại vật liệu dễ cháy (gỗ tấm, tấm nhựa, mút xốp...) để ốp tường, trần, vách ngăn nhằm phòng ngừa cháy lan.

Không để đồ dùng, vật dụng dễ cháy gần nơi thờ cúng, trần phía trên bàn thờ phải bằng vật liệu không cháy, khoảng cách từ ngọn hương đèn phải cách trần tối thiểu là 1m. Đèn, hương, nến phải đặt chắc chắn trên các vật không cháy, cách xa vật dễ cháy, hạn chế tối đa vàng mã, hương nến trên bàn thờ. Chỉ đốt nến, thắp hương khi có người lớn ở nhà trông coi. Phải có khu đốt vàng mã riêng biệt, khi đốt phải trông coi, che chắn tránh cháy lan hoặc gió cuốn tàn lửa gây cháy lan.

Công an Hà Nội cho rằng người dân cần thường xuyên kiểm tra hệ thống bếp gas, thay mới các ống dẫn gas đã bị rạn nứt, hư hỏng. Khi phát hiện có rò rỉ gas, hoặc ngửi thấy mùi gas tuyệt đối không bật bộ phận đánh lửa của bếp, không bật công tắc điện, đèn hay bất cứ dụng cụ thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt nào; nhanh chóng mở cửa để gió tự nhiên vào cho thông thoáng khu vực nhà bếp, đồng thời kiểm tra vị trí bị rò rỉ. Yêu cầu những người không có nhiệm vụ bình tĩnh rời khỏi khu vực nguy hiểm, sử dụng máy điện thoại ngoài khu vực nguy hiểm để báo cho nhà cung cấp.

Bên cạnh đó, từ sau vụ cháy tại quán karaoke số 231 phố Quan Hoa, thực hiện Công điện số 683/CĐ-TTg ngày 01/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Công văn số 465-CV/TU ngày 02/8/2022 của Thành ủy Hà Nội về việc việc xử lý vụ cháy xảy ra tại phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy và tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, UBND Thành phố Hà Nội vừa có Công văn yêu cầu tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ đối với khu dân cư, hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Với những nỗ lực của từng cá nhân và các cấp chính quyền Hà Nội trong công tác phòng cháy chữa cháy. Mong rằng, tình trạng hỏa hoạn liên tiếp và những vụ cháy thương tâm thời gian qua sẽ không còn tiếp diễn.