(Xây dựng) - Chiều 5/1, tại Hà Nội, Văn phòng Chính phủ tổ chức buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12/2023. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn thông tin tình hình kinh tế - xã hội tháng 12 và cả năm đạt nhiều thành tựu quan trọng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức.

Bộ trưởng Trần Văn Sơn, người phát ngôn của Chính phủ, chủ trì họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 12/2023 (ảnh: VGP/Nhật Bắc).

Buổi họp báo diễn ra ngay sau Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết công tác năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Chính phủ và chính quyền địa phương dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Bộ trưởng Trần Văn Sơn cho biết: Hôm nay, trong không khí phấn khởi của những ngày đầu năm mới 2024, Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết công tác năm 2023, triển khai công tác năm 2024 của Chính phủ và chính quyền địa phương, năm có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm, 2021-2025.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhìn chung, tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2023 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; chúng ta đã cơ bản đạt được mục tiêu tổng quát đề ra là kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; an sinh xã hội và đời sống người dân được cải thiện; phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; đối ngoại, hội nhập quốc tế đạt kết quả toàn diện, nổi bật; uy tín, vị thế của đất nước và niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước được nâng lên.

Từ thực tiễn công tác lãnh đạo quản lý, chỉ đạo điều hành, Thủ tướng khẳng định, những kết quả đạt được là nhờ sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, hiệu quả của Quốc hội; sự chỉ đạo điều hành quyết liệt, kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương; sự ủng hộ, tham gia tích cực của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; sự hợp tác, hỗ trợ của bạn bè quốc tế.

Thảo luận tại Hội nghị, lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, các đại biểu thống nhất cho rằng: Năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục biến động rất nhanh, phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề mới phát sinh, vượt dự báo. Ở trong nước, thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương phải thực hiện khối lượng công việc thường xuyên ngày càng nhiều, yêu cầu ngày càng cao; đồng thời xử lý nhiều việc cấp bách, đột xuất phát sinh và phải tiếp tục giải quyết những tồn đọng, hạn chế kéo dài nhiều năm bộc lộ rõ ngày càng rõ hơn trong khó khăn.

Thu NSNN vượt 8,12% dự toán

Trong bối cảnh nêu trên, bám sát các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã rất sâu sát, chủ động nắm tình hình, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, quyết liệt, sáng tạo, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp. Qua đó, tình hình KTXH tiếp tục phục hồi tích cực và đạt được nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2023 tăng 3,25%. Thị trường tiền tệ, tỉ giá, ngoại hối cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất giảm khoảng 2% so với cuối năm 2022. Bội chi ngân sách Nhà nước (NSNN), các chỉ tiêu về nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia thấp hơn giới hạn cho phép. Các cân đối lớn được bảo đảm: Thu NSNN vượt 8,12% dự toán; xuất siêu 28 tỷ USD; xuất khẩu hơn 8,3 triệu tấn gạo; an ninh năng lượng được bảo đảm; cơ bản bảo đảm cung cầu lao động.

Tăng trưởng kinh tế quý sau cao hơn quý trước, tuy không đạt mục tiêu đề ra nhưng là điểm sáng của kinh tế toàn cầu. GDP cả năm 2023 tăng 5,05%, thuộc nhóm cao trong khu vực và thế giới. Cả 3 khu vực đều phát triển tốt; nông nghiệp tăng cao nhất trong hơn 10 năm qua; công nghiệp phục hồi tốt; dịch vụ phát triển sôi động, du lịch phục hồi, đón 12,6 triệu lượt khách quốc tế - vượt xa mục tiêu 8 triệu lượt khách.

Đầu tư phát triển tiếp tục đạt kết quả tích cực. Vốn đầu tư toàn xã hội tăng 6,2%; giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 95% kế hoạch, cao hơn so cùng kỳ (91,42%); thu hút FDI đạt 36,6 tỷ USD, tăng 32,1%; vốn FDI thực hiện đạt 23,18 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay.

Đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông được đẩy mạnh và là điểm sáng của năm 2023. Đầu năm 2023 khởi công đồng loạt 12 dự án cao tốc Bắc - Nam, giữa năm khánh thành 9 dự án, cuối năm đồng loạt khánh thành 4 dự án giao thông quan trọng; từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã đưa vào khai thác thêm gần 730km, đưa tổng chiều dài đường cao tốc cả nước hiện nay lên gần 1.900km.

Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được chú trọng; môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh được cải thiện; phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí được đẩy mạnh. Chính phủ tổ chức 10 Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, nhiều nhất từ trước đến nay. Công tác quy hoạch được chú trọng; liên kết vùng, điều phối vùng được tăng cường; 109/111 quy hoạch đã hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt.

Nhiều vấn đề tồn đọng và đột xuất phát sinh được xử lý quyết liệt, hiệu quả, có chuyển biến rõ nét. Tập trung xử lý 6 ngân hàng yếu kém; 8/12 dự án, doanh nghiệp thua lỗ kéo dài nhiều năm; hoàn thành và đưa vào vận hành nhiều dự án điện lớn, quan trọng sau thời gian dài gián đoạn. Tập trung tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản (BĐS), trái phiếu doanh nghiệp và đạt kết quả bước đầu.

Chú trọng phát triển văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của Nhân dân; toàn bộ các chỉ tiêu về xã hội đều đạt và vượt, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ ta. Tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm 1,1%, còn 2,93%; tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt 93,35%... Chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại và hội nhập quốc tế thành công toàn diện và là điểm sáng nổi bật của năm 2023.

Nhiều tổ chức quốc tế có uy tín đánh giá cao kết quả và triển vọng của nền kinh tế nước ta và dự báo Việt Nam sẽ phục hồi nhanh trong thời gian tới. Fitch Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+ (từ mức BB), với triển vọng "Ổn định". Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 431 tỷ USD, tăng 1 bậc lên thứ 32/100 thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới…

Không được chủ quan, thỏa mãn

Khẳng định kết quả đạt được là cơ bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đồng thời lưu ý không được chủ quan, thỏa mãn vì còn nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức cần được khắc phục, tháo gỡ thời gian tới như: (i) Tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tác động tới nước ta; (ii) Thị trường quốc tế bị thu hẹp, sản xuất kinh doanh, tiếp cận tín dụng khó khăn; (iii) Nguồn nhân lực chất lượng cao còn hạn chế; (iv) Đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn; (v) An ninh trật tự, an toàn xã hội trên một số địa bàn diễn biến phức tạp...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Năm 2024 là năm bứt phá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Kế hoạch 5 năm 2021-2025 và theo dự báo, nhận định, tình hình năm 2024 tiếp tục khó khăn và có thể khó khăn hơn năm 2023.

Vì vậy, các cấp, các ngành, các địa phương cần bám sát các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, cụ thể hóa để triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể năm 2024 với chủ đề: "Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững" với tinh thần "quyết tâm cao nhất nỗ lực phấn đấu cao nhất để đạt kết quả tốt nhất trong năm 2024.

Lãnh đạo các Bộ, ngành thông tin nhiều vấn đề báo chí quan tâm.

Trên tinh thần này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu lên các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2024: Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác. Đẩy mạnh các động lực tăng trưởng truyền thống như: Đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới nổi như: Liên kết vùng, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh... Củng cố các thị trường truyền thống đi đôi với mở rộng các thị trường mới. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, các Chương trình mục tiêu quốc gia. Tăng thu, tiết kiệm chi NSNN; kiểm soát chặt chẽ bội chi, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia. Quyết tâm tiết kiệm chi 5% và thu NSNN 2024 tăng ít nhất 5%.

Đẩy mạnh thực hiện quyết liệt, đồng bộ, thực chất, hiệu quả các đột phá chiến lược. Tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, quy định kinh doanh, phấn đấu năm 2024 cắt giảm ít nhất 10% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính. Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông trọng điểm, nhất là cảng hàng không quốc tế Long Thành, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Triển khai hiệu quả Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với KHCN, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao cho những ngành, lĩnh vực mới nổi.

Tập trung thực hiện hiệu quả, thực chất cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, các ngành, lĩnh vực mới nổi. Tập trung phục hồi, phát triển mạnh các ngành công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo, sản xuất chíp bán dẫn. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; thực hiện Chương trình 1 triệu ha đất trồng lúa sạch, ít phát thải các-bon; phấn đấu đến hết năm 2024 có 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tổ chức liên kết vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng; phát huy mạnh mẽ vai trò của các Hội đồng điều phối vùng; thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Bộ Chính trị về 6 vùng KTXH.

Phát triển mạnh các lĩnh vực văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc và Kết luận của Bộ Chính trị. Tập trung xây dựng, trình ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa; phát triển công nghiệp văn hóa. Tổ chức triển khai hiệu quả Nghị quyết Trung ương về chính sách xã hội. Triển khai quyết liệt, hiệu quả Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội. Phấn đấu năm 2024 hoàn thành ít nhất 130.000 căn, thực hiện tốt các chính sách dân tộc, tôn giáo…

Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ưu tiên bố trí nguồn lực cho phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó BĐKH. Chú trọng xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong bảo vệ, quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước xuyên biên giới. Tập trung đầu tư phát triển các dự án chống sạt lở, sụt lún, ngập úng ở ĐBSCL...

Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Theo dõi sát diễn biến tình hình, chủ động có biện pháp kịp thời về quốc phòng, an ninh; không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Tiếp tục đẩy mạnh toàn diện đối ngoại và hội nhập quốc tế. Tập trung xây dựng và thực hiện hiệu quả các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể hóa các cam kết, thỏa thuận quốc tế, các FTA đã ký kết. Nâng cao hiệu quả, phát huy vai trò công tác ngoại giao kinh tế; thúc đẩy ngoại giao văn hóa, làm tốt công tác thông tin đối ngoại, bảo hộ công dân.

Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, nhất là truyền thông chính sách tạo đồng thuận xã hội. Phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân; Nâng cao hiệu quả công tác dân vận; không ngừng củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương, ngay từ đầu năm, tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh... Chú trọng nâng cao tính tự lực, tự cường, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của các cấp chính quyền cơ sở và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, đời sống người dân, tổ chức cho Nhân dân đón Tết nguyên đán 2024 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm; không để ai không có Tết.

Nhấn mạnh nhiệm vụ đặt ra cho năm 2024 là rất nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang, có ý nghĩa quan trọng đối với việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương quán triệt tinh thần hành động quyết liệt, kịp thời, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ, cùng cả hệ thống chính trị nỗ lực cao nhất để hoàn thành toàn diện các mục tiêu phát triển KTXH và dự toán NSNN năm 2024, góp phần thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2021-2025.