(Xây dựng) - Thời gian qua, người dân xóm Ba Nhà, thôn Phúc Thịnh, xã Việt Dân, thị xã Đông Triều (Quảng Ninh) luôn sống trong nỗi lo con đường duy nhất vào xóm bị sạt lở do hoạt động khai thác sét của Công ty TNHH Xây dựng Thanh Tuyền (Công ty Thanh Tuyền).

Người dân xóm Ba Nhà phản ánh việc khai thác ảnh hưởng tới cuộc sống.

Ông Nguyễn Đức Nhị, công dân xóm Ba Nhà, thôn Phúc Thịnh, xã Việt Dân, thị xã Đông Triều phản ánh: “Từ lúc Công ty Thanh Tuyền khai thác đất dưới lòng hồ đến nay, mọi người trong xóm luôn nơm nớp lo sợ chẳng bao lâu con đường độc đạo đi vào xóm sẽ bị sạt lở”. Theo quan sát của chúng tôi, con đường nhỏ đi vào xóm Ba Nhà hiện nằm cheo leo bên mép hố khai thác sâu hàng chục mét. Nhiều đoạn chân đường đã bị sạt lở, vết sạt khoét sâu vào nền đường. Mặt đường xuất hiện nhiều vết nứt lớn nhỏ, nguy cơ sụp xuống bất cứ lúc nào. “Hiện nay, nhiều đoạn chân đường đã bị sạt, mặt đường đã bị nứt và có thể bị mất hẳn nếu tình trạng khai thác vẫn tiếp diễn”, người dân bức xúc cho biết.

Đại diện cho các hộ dân, ông Nguyễn Văn Tuyên, trưởng xóm Ba Nhà bức xúc: “Người dân chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị với đơn vị khai thác và chính quyền về ảnh hưởng trực tiếp của hoạt động khai thác đến các hộ trong xóm. Không hiểu sao Công ty Thanh Tuyền lại được cấp phép khai thác vào sát đường đi và đất thổ cư của các hộ dân. Nhiều nhà trên đồi có nguy cơ sạt lở đất, mất nhà. Một số hộ dân nhất quyết không bán ruộng, đất thì bị các đối tượng lạ mặt đến tận nhà dọa nạt…

Nếu không có sự vào cuộc của chính quyền, cứ để mãi tình trạng khai thác đất như hiện nay thì cả xóm Ba Nhà sẽ mất hẳn đường đi và bị cô lập như sống trên “ốc đảo”.

Người dân xóm Ba Nhà còn phản ánh hoạt động khai thác của công ty ảnh hưởng đến đời sống của hộ dân trong xóm, máy móc thường hoạt động ầm ầm từ 5 giờ sáng. Các xe làm vương vãi đất trên đường, bụi bặm gây ô nhiễm môi trường. “Các hộ dân chúng tôi đề nghị các cấp chính quyền xem xét lại việc cấp phép cho Công ty Thanh Tuyền vì việc khai thác đang làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân”.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết ngày 14/6/2013, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Thanh Tuyền để thực hiện dự án đầu tư khu khai thác sét làm nguyên liệu sản xuất gạch, ngói tại xã Việt Dân, huyện Đông Triều (nay là thị xã Đông Triều). Tổng diện tích sử dụng đất là 150.905m2 với tổng trữ lượng 1,1 triệu m3; công suất khai thác 75.000 m3/năm. Tuổi thọ mỏ là 15 năm kể cả thời gian tận thu, hoàn nguyên và đóng cửa mỏ.

Đến ngày 10/9/2013, UBND tỉnh Quảng Ninh cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty Thanh Tuyền, cho phép công ty khai thác sét bằng phương pháp lộ thiên tại mỏ sét gạch ngói Bình Việt, xã Việt Dân để làm nguyên liệu sản xuất cho nhà máy sản xuất ngói lợp cao cấp tại xã Kim Sơn, huyện Đông Triều (nay là thị xã Đông Triều) của công ty. Diện tích khu vực khai thác là 15ha; mức sâu khai thác âm (-) 12m; trữ lượng khai thác 1,1 triệu m3; công suất khai thác 75.000 m3/năm; thời hạn khai thác là 15 năm kể từ ngày ký giấy phép.

Trong Giấy phép khai thác khoáng sản, UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Công ty Thanh Tuyền phải tiến hành hoạt động khai thác sét gạch ngói theo đúng tọa độ, diện tích, mức sâu, trữ lượng, công suất và thiết kế mỏ được phê duyệt; thường xuyên thực hiện việc kiểm soát các khu vực khai thác, chế biến, các công trình phụ trợ và các khu vực khác có liên quan; bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bảo đảm an toàn, trật tự mỏ theo quy định của pháp luật. Trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn, công ty phải dừng ngay hoạt động khai thác, chế biến, đồng thời có biện pháp khắc phục kịp thời và báo cáo ngay bằng văn bản cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

Ngày 5/7/2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh có quyết định cho Công ty Thanh Tuyền thuê 20.600,8m2 đất (đợt 1) để khai thác sét làm nguyên liệu sản xuất gạch ngói, trong đó đất văn phòng 338,9m2; đất cây xanh 692,2m2; đất moong khai thác 16.214,4m2; đất bờ khai, ta luy 1.602,8m2; đất đường vận chuyển 1.752,5m2. Thời gian thuê đất: thời gian khai thác sét 10 năm kể từ ngày được Ủy ban nhân dân tỉnh cho thuê đất đến ngày 30/9/2028; thời gian đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường 9 tháng, từ ngày 1/10/2028 – 30/6/2029.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Nguyễn Ngọc Tiên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Việt Dân, thị xã Đông Triều xác nhận: “Mỏ đất Bình Việt tại xóm Ba Nhà đã được cấp phép và doanh nghiệp có đầy đủ các thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, không hiểu sao việc quy hoạch mỏ khai thác của UBND tỉnh Quảng Ninh lại vào đất thổ cư sinh sống nhiều đời của mấy chục hộ gia đình. Không những các gia đình ở xóm Ba Nhà mà chính quyền địa phương cũng bức xúc về việc Công ty Thanh Tuyền khai thác đất sát chân đường đi, có thể làm ảnh hưởng và sạt mất đường.

Trước sự việc trên, Ủy ban nhân dân xã đã yêu cầu Công ty Thanh Tuyền có giải pháp khắc phục, đổ đất cạp vào chân đường. Xã thường xuyên có ý kiến với chính quyền các cấp thị xã Đông Triều và tỉnh Quảng Ninh xem xét lại việc cấp phép diện tích khai thác của doanh nghiệp này để ổn định tình hình địa phương, không làm ảnh hưởng đời sống, sinh hoạt của người dân.”

Ông Đỗ Xuân Quang, Phó Trưởng phòng, Phòng Tài nguyên nước, Khoáng sản và Biến đổi khí hậu (Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ninh) cho biết: “Theo quy định nếu không thuộc vùng cấm như đất an ninh, quốc phòng, di tích lịch sử, văn hóa thì có thể quy hoạch, cấp phép khai thác khoáng sản cho doanh nghiệp. Dự án loại này không nằm trong diện Nhà nước thu hồi đất nên doanh nghiệp phải thỏa thuận với dân. Nếu người dân không đồng thuận thì doanh nghiệp không thể triển khai được”.

Hoạt động khai thác của Công ty TNHH Thanh Tuyền.

Cũng theo ông Quang, Công ty Thanh Tuyền hiện đang khai thác sét tại mỏ sét gạch ngói Bình Việt trên diện tích khoảng 3ha. Doanh nghiệp thỏa thuận, mua được đến đâu thì được giao đất khai thác đến đó. Trong quá trình khai thác nếu nảy sinh các vấn đề về môi trường hoặc các yếu tố ảnh hưởng đời sống, sinh hoạt của người dân thì chính quyền cơ sở phải có trách nhiệm báo cáo các cơ quan, ban, ngành để có giải pháp xử lý.

Trước việc người dân xóm Ba Nhà phản ánh Công ty Thanh Tuyền khai thác mỏ làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt và nguy cơ mất đường đi, đề nghị chính quyền các cấp tỉnh Quảng Ninh cần nhanh chóng vào cuộc để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của dân cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động.