Nhiều thị trường xuất khẩu chủ lực lớn như Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ… đang đặt ra những yêu cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn, môi trường, nhất là việc chuyển đổi xanh với các nhóm hàng nhập khẩu của Việt Nam.

Để hàng hóa Việt xuất hiện rộng rãi và khẳng định giá trị trên các kệ hàng tại hệ thống phân phối quốc tế, đòi hỏi nhà sản xuất Việt không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, thích ứng quy định về tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc… theo yêu cầu của nước nhập khẩu.

Sản xuất đồ gỗ xuất khẩu tại Công ty TNHH Đông Dương (huyện Ứng Hòa). Ảnh: Nguyễn Quang

Những rào cản từ tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu

Việt Nam hiện được xem là nguồn cung ứng gỗ quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Tập đoàn IKEA. Dù vậy, như chia sẻ của Giám đốc Điều hành Công ty TNHH Dịch vụ IKEA Việt Nam Giafar Safaverdi, Quản lý khu vực cung ứng Đông Nam Á (Tập đoàn IKEA), để giảm thiểu rủi ro gỗ không đáp ứng điều kiện của chuỗi cung ứng, bao gồm cả pháp lý, yêu cầu đặt ra cho các đối tác là chỉ cung cấp và sử dụng nguyên liệu từ gỗ được FSC (Hội đồng quản lý rừng quốc tế) chứng nhận.

Theo Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển Nguyễn Thị Hoàng Thúy, khi làm việc với IKEA, các nhà cung cấp cần phải tuân thủ việc tìm nguồn cung ứng cho các sản phẩm, vật liệu, linh kiện, dịch vụ một cách có trách nhiệm, phải bảo đảm các điều kiện kinh doanh về môi trường, xã hội, điều kiện làm việc của người lao động.

Hoặc như với Tập đoàn FH - một tập đoàn lớn chuyên về phân phối đồ gia dụng ở Đan Mạch, qua tiếp xúc với lãnh đạo của tập đoàn này khi đến Việt Nam tìm nhà cung ứng, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy cho biết, họ chỉ tìm những nhà cung cấp có chứng chỉ BSCI - bộ tiêu chuẩn đánh giá về việc tuân thủ trách nhiệm xã hội trong kinh doanh. Còn đối với các nhà cung ứng nhóm mặt hàng thực phẩm, sẽ phải đáp ứng các yêu cầu bắt buộc của khu vực Bắc Âu như an toàn thực phẩm, dư lượng thuốc trừ sâu, các chứng nhận về môi trường, trách nhiệm xã hội.

Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Vũ Bá Phú cho biết, thời gian qua, Cục Xúc tiến thương mại đã phối hợp các bộ, ngành, địa phương để chủ động triển khai đồng bộ giải pháp xúc tiến thương mại, xúc tiến tiêu thụ hàng Việt Nam, mở rộng thị trường cho sản phẩm tiềm năng, chủ lực của địa phương, vùng miền và quốc gia.

Tuy nhiên, hiện tại, sức cạnh tranh của hàng hóa và doanh nghiệp Việt Nam về số lượng và chất lượng dịch vụ cung ứng hàng hóa không đồng đều, ổn định. Nhiều mặt hàng chưa đáp ứng được yêu cầu về tiêu chuẩn thị trường nhập khẩu, gây ảnh hưởng đến thương hiệu Việt, làm giảm hiệu quả thâm nhập vào các chuỗi phân phối, giảm khả năng cạnh tranh.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại

Từ đầu năm đến nay, tuy thị trường thế giới còn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức nhưng hoạt động xúc tiến thương mại đã mang lại nhiều giá trị thực tiễn cho cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước.

Nhằm hỗ trợ hiệu quả các hoạt động thương mại, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch thành phố Hà Nội Nguyễn Ánh Dương cho biết, trong năm 2024, Hà Nội đã và đang đẩy mạnh hoạt động xúc tiến xuất khẩu, xúc tiến thương mại và kết nối giao thương, tham gia hệ thống phân phối tại nước ngoài. Mặt khác, khai thác hiệu quả phương thức xúc tiến thương mại truyền thống; đổi mới, đa dạng hóa phương thức xúc tiến thương mại thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động này. Thành phố sẽ tận dụng ưu việt của công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong trao đổi thông tin, thực hiện nghiệp vụ xúc tiến thương mại trong mạng lưới cơ quan, tổ chức xúc tiến thương mại và cộng đồng doanh nghiệp; quảng bá sản phẩm nông nghiệp của thành phố Hà Nội...

Còn theo Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú, tới đây, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục thúc đẩy tiêu dùng, tăng cường xúc tiến thương mại qua việc xây dựng chương trình xúc tiến thương mại tập trung, quy mô lớn mang tính bền vững, liên kết vùng cho sản phẩm, ngành hàng có thế mạnh tại thị trường mục tiêu. Ngoài ra, Bộ cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế để đẩy mạnh xúc tiến thương mại; kết hợp hoạt động xúc tiến thương mại với xúc tiến đầu tư, văn hóa, du lịch cũng như hoạt động quảng bá khác.

Đặc biệt, năm 2025, toàn ngành Công Thương phấn đấu đẩy mạnh xúc tiến thương mại để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thị trường, đa dạng hóa xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh. Các hoạt động xúc tiến thương mại sẽ tập trung vào những thị trường tiềm năng, ngành hàng chủ lực và ứng dụng công nghệ số. Để đạt mục tiêu này, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai xúc tiến thương mại theo hướng đa dạng hóa thị trường, khai thác hiệu quả các cơ hội mở cửa thị trường trong các hiệp định thương mại tự do nhằm đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường chủ lực, thị trường lớn; tăng cường khai thác các thị trường mới, thị trường tiềm năng.

Ngoài ra, Bộ Công Thương sẽ xây dựng, triển khai kế hoạch xúc tiến thương mại theo định hướng về nhóm thị trường trọng điểm, nhóm mặt hàng ưu tiên theo từng giai đoạn, phù hợp với diễn biến của kinh tế thế giới, tận dụng cơ hội thị trường quốc tế cũng như thị trường trong nước. Đồng thời tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp thông qua chương trình tư vấn cung cấp thông tin sâu, cập nhật về thị trường, dự báo thay đổi về chính sách thương mại, tiêu chuẩn, quy định, thị hiếu tiêu dùng của thị trường nhập khẩu.

Đáng lưu ý, Bộ Công Thương sẽ triển khai xúc tiến thương mại góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chú trọng xúc tiến xuất khẩu sản phẩm kinh tế xanh, thân thiện với môi trường, không khuyến khích phát triển sản xuất, xuất khẩu các mặt hàng thâm dụng tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường; qua đó hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh mới, tham gia sâu và hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu.