(Xây dựng) - Sau hàng chục năm “đắp chiếu”, với sự quyết tâm của Chính phủ, sự nỗ lực của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và địa phương, Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (TISCO 2) đã có dấu hiệu hồi sinh.

Lãnh đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và tỉnh Thái Nguyên khảo sát thực tế Dự án mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2.

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (TISCO 2) là dự án đầu tư trọng điểm, do Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) làm chủ đầu tư và Tập đoàn Khoa học công nghiệp Luyện kim Trung Quốc (MCC) làm tổng thầu.

Công trình được khởi công ngày 29/9/2007 có tổng mức đầu tư ban đầu 3.843 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành sau 30 tháng. Tuy nhiên, quá hạn rất lâu, dự án vẫn chưa thể hoàn thiện. Sau khi được điều chỉnh vốn lên hơn 8.100 tỷ đồng và gia hạn đến hết năm 2014, các gói thầu vẫn tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay, kèm theo đó là các hạng mục đều chưa hoàn thành.

Trong suốt giai đoạn 2012 đến năm 2016, TISCO và MCC tiến hành 12 cuộc đàm phán, nhưng không giải quyết được các vướng mắc hợp đồng EPC.

Trực tiếp đến khảo sát hiện trường dự án cuối tháng 7/2022, Thủ tướng Chính phủ bày tỏ sự "xót ruột" và "sốt ruột" khi chứng kiến nhiều hạng mục của dự án đang bỏ hoang, nhiều vật tư, thiết bị hư hỏng, gỉ sét, nằm phủ bạt ngoài trời nhiều năm nay; đã chỉ đạo xử lý dứt điểm những vướng mắc của dự án này.

Ngay sau khi tiếp nhận vai trò thường trực, Ban Chỉ đạo xử lý 12 dự án yếu kém ngành Công thương và đặc biệt là sau chuyến khảo sát, làm việc tại dự án TISCO 2 của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp quyết liệt chỉ đạo SCIC, VNS và TISCO trao đổi với MCC tổ chức đàm phán để thống nhất phương án giải quyết dứt điểm các tranh chấp, vướng mắc của hợp đồng EPC.

Sau nhiều lần bất thành, phía Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên và nhà thầu từ Trung Quốc đã ngồi lại đàm phán với nhau và đã có báo kết quả đánh giá và đề xuất sơ bộ đối với phương án xử lý tiếp theo đối với dự án đã “đắp chiếu” hơn 15 năm.

Theo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC): Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (TISCO 2) được coi là một trong những dự án khó xử lý nhất trong số 12 dự án, doanh nghiệp vướng mắc của ngành Công thương. Tính đến nay, công tác xử lý các tồn tại, vướng mắc của dự án đã có nhiều tiến triển.

Cụ thể: Từ ngày 14-24/10/2022, Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc (MCC) đã cử đoàn công tác đến làm việc trực tiếp tại Việt Nam để khảo sát, đánh giá, trao đổi với các cấp có thẩm quyền và doanh nghiệp liên quan của Việt Nam về Dự án TISCO 2. Chuyến công tác đã giải quyết các tồn tại của Dự án TISCO 2 khi lần đầu tiên hai bên đã cùng khảo sát, tiếp cận trên thực tế đối với các máy móc, thiết bị đã tập kết tại hiện trường.

Song song đó, trong khuôn khổ chuyến công tác tại Trung Quốc của Đoàn công tác CMSC từ ngày 13 đến19/3/2023, các bên liên quan của Dự án TISCO 2 đã tiến hành rất nhiều phiên đàm phán. Đây là lần đầu tiên hai bên tổ chức được cuộc gặp gỡ, trao đổi, tiếp xúc trực tiếp giữa lãnh đạo cao nhất của Chủ đầu tư và Tổng thầu sau 7 năm.

Kết thúc đàm phán, hai bên đã ký kết biên bản làm việc, trong đó đưa ra các nguyên tắc xử lý cơ bản; đề xuất của MCC về phương hướng giải quyết và đặc biệt là kế hoạch kiểm tra, đánh giá thiết bị với các mốc thời gian biểu cụ thể…, làm cơ sở để triển khai các bước đi tiếp theo.

Đây là bước tiến quan trọng sau 7 năm đàm phán trước đó giữa Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và MCC mà không ký kết được bất kỳ văn bản nào.

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên hàng nghìn tỷ đồng bỏ hoang, thiết bị hoen gỉ nhiều năm nay vẫn gánh lãi vay.

Ngày 18/4/2023, kiểm tra thực tế dự án, làm việc với các cơ quan chức năng, ông Nguyễn Hoàng Anh cho biết: Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các cơ quan chức năng quyết tâm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đề ra phương án khả thi nhất để khôi phục dự án. Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc cũng đang tích cực phối hợp để sớm cùng nhau giải quyết khó khăn, vướng mắc đối với dự án.

Bà Nguyễn Thanh Hải - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên khẳng định: Tỉnh Thái Nguyên luôn đồng hành để dự án sớm được khôi phục, góp phần giữ vững vị thế của thương hiệu thép TISCO và đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh.

Đại diện Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên cho hay: Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh do tác động từ tác động sự suy giảm của nền kinh tế thế giới, đại dịch Covid-19, Dự án giai đoạn 2 chưa tái khởi động… Tuy nhiên, công ty đã từng bước khắc phục khó khăn, chủ động thực hiện nhiệm vụ; đẩy mạnh giải pháp về công nghệ, cải tạo các dây chuyền sản xuất; mạnh dạn sản xuất một số sản phẩm thép mới; quan tâm công tác môi trường, linh hoạt điều hành giá, sử dụng hiệu quả tài nguyên.

Cụ thể: Từ năm 2020 đến quý I/2023, công ty đã thực hiện giá trị sản xuất công nghiệp đạt 36.864 tỷ đồng; tổng sản lượng thép cán sản xuất trên 2.528 nghìn tấn; tổng sản lượng thép cán tiêu thụ trên 2.498 nghìn tấn; tổng sản lượng phôi thép sản xuất gần 1.152 nghìn tấn; tổng sản lượng gang sản xuất trên 612 nghìn tấn; tổng sản lượng cốc luyện kim sản xuất gần 416 nghìn tấn; doanh thu trên 52 nghìn tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế đạt 158 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước 1.232 tỷ đồng; tạo việc làm cho 3.683 lao động, lương bình quân 10,8 triệu đồng/người/tháng.