(Xây dựng) - Tại Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024, diễn ra trong các ngày 9-17/11, Cung Thiếu nhi Hà Nội được biến thành tổ hợp sáng tạo, dự kiến diễn ra 41 hoạt động từ sắp đặt công trình kiến trúc, trưng bày, triển lãm, chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật đến trải nghiệm sáng tạo cộng đồng.

Không gian đặc trưng cho kiến trúc và ký ức cộng đồng một thời của Cung Thiếu nhi Hà Nội.

Các hoạt động sáng tạo tại Cung Thiếu nhi

Là một cơ sở đào tạo và tổ chức các hoạt động văn hóa và nghệ thuật của thiếu nhi Thủ đô, Cung Thiếu nhi đã được xem là một dấu ấn văn hóa và nghệ thuật. Đây cũng là một dấu ấn kiến trúc đặc sắc khi sở hữu không gian độc đáo, với sự hài hòa về thiết kế của các tòa nhà được xây dựng qua từng thời kỳ lịch sử của Hà Nội.

Trước năm 1945, tòa nhà Ấu trĩ viên và Xéc - Tây mang đặc trưng kiến trúc Pháp, từng là nơi vui chơi của các gia đình giàu có, quan lại trong chính quyền thực dân. Từ năm 1954, nơi đây trở thành Câu lạc bộ Thiếu niên và đến năm 1977, Cung Văn hoá Thiếu niên (tên cũ của Cung Thiếu nhi Hà Nội) chính thức đưa vào hoạt động với trung tâm là toà nhà 6 tầng được xây dựng mới, do KTS Lê Văn Lân cùng đội ngũ kiến trúc sư và kỹ sư của Viện Thiết kế công trình Hà Nội thiết kế toàn bộ. Hai khối tòa nhà được kết nối hài hòa bằng những đường hành lang cong, vừa uyển chuyển, vừa chặt chẽ.

Tại Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, Cung Thiếu nhi sẽ trở thành một tổ hợp sáng tạo khi là một trong những địa điểm chính, tập trung nhiều hoạt động sáng tạo của Lễ hội.

Trong đó, đáng chú ý là Pavilion Hành lang Ấu trĩ – không gian kiến trúc mang tính biểu tượng kết nối những tuyến hành lang đã từng, đã có, đã cũ của tuổi thơ và những hành lang mới, hiện tại và có thể là các hành lang trong tương lai.

Pavilion bắt đầu từ hành lang Ấu trĩ viên, sắp đặt thêm kiến trúc tạo thành các hành lang nhỏ, len lỏi để ra sân chung bên ngoài. Đây sẽ là không gian để chơi, để trốn tìm, để kết nối, trò chuyện và tương tác, ngắm nhìn và liên kết những suy tưởng và hoài niệm trong cảm nhận của mỗi người.

Pavilion Hành lang Ấu trĩ sẽ là không gian vui chơi kết nối đa thế hệ, gợi mở tương tác sáng tạo.

Tại cụm hoạt động ở Cung còn có các triển lãm, trưng bày như “Tầng chờ”, “Không gian đập thở - Thời gian tăm tích”, tác phẩm sắp đặt “Chiếc đồng hồ của ông tôi”, các triển lãm “Di sản giáo dục”, “Kiến tạo thế giới”... Cùng các hoạt động cộng đồng như “Lắng nghe sâu”, “Trạm Chơi”, “Chuyển động cùng không gian”, “Những khung dệt cửi”, và workshop “Xưa ta thuở nhỏ: Tự sự điện ảnh trẻ em Việt Nam thời chiến”, hay “Khoa học sáng tạo STEM và Robot HUNA”, workshop Trải nghiệm thiếu nhi dựa trên những tưởng tượng mang tính cổ tích “Kia rồi! Amadeus Dân Tân!”…

Với các hoạt động đa dạng ở Cung Thiếu nhi trong Lễ hội, nhóm giám tuyển và các nghệ sĩ muốn tạo thành 1 đại triển lãm “Cung Thiếu Nhi Hà Nội: Hoài niệm cho tương lai” với 3 mạch chủ đề chính: Cung Thiếu Nhi như một bài tập nhớ; Di sản liên thế hệ; Kiến tạo thế giới và sự chơi.

Điểm đặc biệt khác với không gian triển lãm ở những phiên bản trước của Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội, vốn được cải tạo từ các khu vực chức năng không còn được sử dụng, đại triển lãm tại Cung được thực hiện trong sự vận động của một cơ thể “sống”, nơi không gian tự thân trở thành một chất liệu và cộng sự nghệ thuật thay vì là một nơi trưng bày các tác phẩm bất kỳ.

Cung Thiếu nhi Hà Nội qua Lễ hội 2024 được đề xuất trở thành không gian phục vụ sáng tạo, nghệ thuật mới của Thủ đô.

Kế thừa và tiếp nối tinh thần sáng tạo

Vào năm thứ 4 của Lễ hội Thiết Sáng tạo Hà Nội, việc trở lại nơi từng được gọi là “cánh chim đầu đàn” trong cả nước về giáo dục văn thể mỹ cho thiếu nhi, một lần nữa tri ân và đặt niềm tin cho những bước đi đầu tiên trên hành trình thúc đẩy thế hệ sáng tạo mới.

Cũng từ đó, nhóm giám tuyển trẻ đã lựa chọn những tên tuổi nghệ sỹ hàng đầu Việt Nam với những dự án nghệ thuật đã thành danh của họ, cùng thế hệ những nghệ sĩ trẻ tiếp nối, sẽ tiếp tục “toả sáng” qua các hình thức thể hiện hiện đại. Đồng thời những tư liệu cũ, những dự án đang dở dang… của những thế hệ trước cũng được “đánh thức” trở lại và mang tới cho công chúng Hà Nội.

Bên cạnh đó, những tên tuổi của những nhà sáng tạo trẻ với các dự án nghệ thuật nổi tiếng trên thế giới cũng được lựa chọn để giới thiệu cho công chúng Thủ đô dịp Lễ hội 2024.

Từ đó, Cung Thiếu nhi Hà Nội trở thành một dự án nghệ thuật site-specific (“nghệ thuật tại chỗ” - tác phẩm nghệ thuật gắn với một địa điểm) đóng góp cho Lễ hội của thành phố, gồm các triển lãm trong và ngoài khuôn viên, chiếu phim, biểu diễn âm nhạc, trình diễn và đề án kiến trúc với chuỗi các chương trình vệ tinh.

Thông qua việc chọn lựa, mời các nhóm nghệ sĩ tham gia, nhóm giám tuyển đã liên hệ với các nghệ sĩ, trao đổi để tạo ra một đại triển lãm với các hoạt động thực sự hướng đến và kết nối cộng đồng.

Hoài niệm của Cung Thiếu nhi cũng chính là ký ức của rất nhiều người. Đó chính là di sản văn hóa. Nhìn ngắm, lắng nghe và trải nghiệm triển lãm chính là chạm vào tài sản di sản vô hình ấy giúp khơi gợi ở người tham gia các suy nghĩ thấu đáo hơn về ký ức và liên hệ đến tương lai.

Ngoài ra, nhóm giám tuyển cũng hy vọng khán giả sẽ thoải mái bước vào và đừng lo ngại là mình không hiểu gì hay không biết gì, chỉ cần thật sự trải nghiệm. Hãy dẫn con mình đến, cháu mình đến, vì khi ta quan sát trẻ con, ta sẽ có lại cảm thức tự do trong việc trải nghiệm thế giới xung quanh và có thể học theo, tự do cùng con trẻ. Và sẽ lại khai mở sự sáng tạo trong trẻo đó ở đây.

Theo Ban tổ chức, thông qua thí điểm tại Lễ hội năm 2024 có thể đề xuất mô hình hoạt động của Cung Thiếu nhi trở thành Cung Nghệ thuật và Sáng tạo tại Trung tâm Hà Nội. Bởi hiện nay, Cung Thiếu nhi mới đã chuyển địa điểm xuống quận Nam Từ Liêm vì vậy không gian, hạ tầng khu vực cũ phù hợp để có thể chuyển thành không gian phục vụ cho hoạt động sáng tạo. Nơi này vừa giàu tính lịch sử, nhiều tiện ích, không gian rộng rãi, vị trí thuận lợi và đặc biệt có tính kế thừa.

Dù đề xuất biến Cung Thiếu nhi thành một không gian sáng tạo mới có thể sẽ không đơn giản song Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội vẫn mong muốn là dịp để gợi mở, định hình ra các mô hình, không gian sáng tạo mới, từ đó thành phố có cơ sở và nền tảng thúc đẩy phát triển không gian văn hóa sáng tạo chung.