(Xây dựng) - Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định về mức lãi suất của các Ngân hàng thương mại áp dụng trong năm 2022 đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở theo quy định tại Thông tư số 11/2013/TT-NHNN, Thông tư số 32/2014/TT-NHNN và Thông tư số 25/2016/TT-NHNN là 4,8%/năm. Các chuyên gia đánh giá, mức lãi suất này phù hợp với điều kiện thực tế, tuy nhiên về lâu dài, có thể xét đến việc điều chỉnh giảm lãi suất; mở rộng quy mô vốn để doanh nghiệp vay đầu tư nhà ở xã hội.

Mức lãi suất cho vay mua nhà ở tiếp tục áp dụng từ ngày 1/1/2022 là 4,8%, không thay đổi so với năm 2021.

Theo Quyết định số 1956/QĐ-NHNN về mức lãi suất ở Ngân hàng thương mại áp dụng trong năm 2022 đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở từ nguồn vốn tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước, theo quy định tại Thông tư số 11/2013/TT-NHNN, Thông tư 32/2014/TT-NHNN và Thông tư 25/2016/TT- Ngân hàng Nhà nước, mức lãi suất cho vay tiếp tục áp dụng từ ngày 1/1/2022 là 4,8%, không thay đổi so với năm 2021.

Liên quan đến vấn đề trên, một số chuyên gia cho rằng, việc Ngân hàng Nhà nước quyết định mức lãi suất hỗ trợ cho vay nhà ở là 4,8%/năm hoàn toàn phù hợp với điều kiện thực tế. Áp dụng như vậy cũng sẽ không gây ra vướng mắc về định chế tài chính và chênh lệch quá nhiều so với những hoạt động cho vay của các ngành nghề khác Vì so với lãi suất cho vay ở các ngân hàng đối với những lĩnh vực khác là thấp hơn rất nhiều (lãi suất cho vay đầu tư công trình, dự án đang dao động từ 9 – 11%/năm).

Mặt khác, theo quy định, những đối tượng được ưu tiên hỗ trợ lãi suất cho vay về nhà ở, gồm: Người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội và thuê, mua nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2; Doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang dự án nhà ở xã hội do Bộ Xây dựng công bố trong từng thời kỳ.

Tuy nhiên, trên thực tế theo số liệu tổng hợp của Bộ Xây dựng, những dự án nhà ở thương mại ở các đô thị hầu như không có căn hộ với mức giá dưới 25 triệu đồng/m2. Riêng các dự án nhà ở xã hội thì dường như “biến mất” trên thị trường khi quý III/2021, cả nước có duy nhất 1 dự án nhà ở xã hội được cấp phép mới tại tỉnh Lạng Sơn. Trong khi đó, số lượng sản phẩm nhà ở trung – cao cấp (chiếm khoảng 30% nhu cầu thị trường) lại đang dư thừa từ 70 – 100 triệu m2 sàn.

Theo các chuyên gia, Nhà nước hiện chưa có cơ chế ưu đãi cụ thể dành khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá thấp để phục vụ nhu cầu cho người dân. Từ khi gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng, sử dụng cấp tái vốn phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2014 – 2016 dùng hết, cũng chưa bố trí thêm được nguồn tài chính nào tương xứng, thiếu định chế tài chính cho phát triển nhà ở nói chung, đặc biệt là nhà ở xã hội.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho biết, một trong những bất cập trong việc thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội thời gian qua (cụ thể trong 5 năm qua), tất cả các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đã phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9%/năm và chi phí này được tính vào giá bán, giá cho thuê, giá thuê mua nhà ở xã hội, dẫn đến đơn giá nhà ở xã hội lên đến khoảng 18 – 20 triệu đồng/m2, tăng cao so với đơn giá 13 – 15 triệu đồng/m2 trong giai đoạn 2011 – 2015. Bên cạnh đó, do thiếu vốn nên nguồn cung dự án nhà ở xã hội bị sụt giảm rất lớn, kéo theo tình trạng thiếu sản phẩm nhà ở xã hội làm cho người có thu nhập thấp đô thị càng khó tạo lập nhà ở xã hội hơn.

Do đó, để giải quyết tình trạng trên, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, các Bộ, ngành được Chính phủ giao nhiệm vụ cần nhanh chóng triển khai đưa các gói tài chính đã được Quốc hội, Chính phủ phê duyệt vào thực tế, đặc biệt là gói tài chính dùng để tái cấp vốn cho Ngân hàng thương mại do Nhà nước chỉ định. Đồng thời, ngoài những đối tượng là người mua, thuê mua nhà ở xã hội, cần mở rộng hơn quy mô vốn để cho doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội được vay; nghiên cứu tiếp tục điều chỉnh giảm lãi suất khoản cho vay hỗ trợ nhà ở từ nguồn vốn tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước về lâu dài…