Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong hai ngày 7 - 8/9, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Uỷ ban hợp tác Việt Nam - Lào, đã dẫn đầu đoàn công tác tới làm việc, đánh giá, kiểm tra, xem xét những khó khăn của một số dự án đầu tư của Việt Nam tại Nam Lào.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Cụ thể, sáng 7/9, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác đã đi qua cửa khẩu La Lay (Quảng Trị) đến thăm mỏ than Ka-lừm của Công ty Phon-sắc và địa điểm dự kiến xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Ka-lừm của Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam tại tỉnh Xê Công. Vị trí hai dự án cách biên giới Việt Nam khoảng 120 km.

Mỏ than Ka-lừm của Tập đoàn Phon-sắc hoạt động từ năm 2012, trữ lượng khoảng 800 triệu tấn. Một số nghiên cứu cho biết trữ lượng tại đây có thể lớn hơn. Diện tích mỏ khoảng 770 km2, thời gian hoạt động trong 30 năm. Hiện tại, năng lực khai thác tối đa hàng năm của mỏ khoảng 20 triệu tấn/năm, sản lượng hiện nay bán than cho Việt Nam khoảng 3 triệu tấn/năm.

Dự án Nhà máy nhiệt điện Xê Công cũng có chủ đầu tư là Tập đoàn Phon-sắc, Lào. Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam đang tìm kiếm đối tác cho vay để góp vốn đầu tư vào dự án và tham gia quản lý, vận hành, bảo trì bảo dưỡng. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 4,06 tỷ USD (bao gồm 253 km đường dây truyền tải điện đến biên giới Campuchia. Công suất thiết kế khoảng 1.800 MW và dự kiến khởi công vào tháng 4/2025. Dự án có thể vận hành thương mại Tổ máy 1 vào tháng 1/2028; Tổ máy 6 vào tháng 1/2030.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác đã trực tiếp đến thăm Mỏ than Ka-Lừm, nơi dự kiến đặt dự án nhà máy nhiệt điện Xê Công. Đây là những dự án dự kiến có sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam. Bộ trưởng cùng đoàn công tác đã lắng nghe đại diện các doanh nghiệp trình bày dự án, một số vướng mắc, khó khăn.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ sẽ cùng với các bộ, ngành, cơ quan hữu quan của Việt Nam tạo điều kiện tốt nhất, cùng tháo gỡ các khó khăn để các doanh nghiệp thực hiện dự án. Bộ trưởng cũng đề nghị phía Lào cùng hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các dự án.

Chiều 7/9, Bộ trưởng cùng đoàn đã đến huyện Đắc Chưng, tỉnh Xê Công, thăm dự án Tổ hợp khai thác mỏ bauxit và chế biến Alumin của Tập đoàn Việt Phương. Tại đây, trữ lượng bauxit dự báo khoảng 400 triệu tấn, diện tích mỏ khoảng 400 km2, thời gian cấp phép 24 năm. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 1 tỷ USD; dự kiến xuất khẩu từ quý II/2026.

Đại diện Tập đoàn Việt Phương cho biết dự án có các sản phẩm chính là quặng khai nguyên và quặng tinh. Sản phẩm cuối cùng là Alumin đã trải qua chế biến, sử dụng công nghệ hàng đầu hiện nay là bay hơi ở nhiệt độ thấp. Dự án đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường, tiêu hao ít năng lượng, thải ra môi trường bùn đỏ khô đến 70%.

Lãnh đạo Tập đoàn cảm ơn sự hỗ trợ giúp đỡ của 2 Uỷ ban Hợp tác Việt Nam - Lào và Lào - Việt Nam cho dự án. Đơn vị đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào tạo điều kiện để Tập đoàn triển khai dự án nhiệt điện Lakmang công suất khoảng 600 MW để có nguồn điện cho chế biến Alumin. Đây cũng là tiền đề tạo ra một chuỗi giá trị từ than, quặng bauxit tới Alumin và nhôm. Dự án cũng có sản xuất hơi công nghiệp phục vụ cho Tổ hợp.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Việt Nam luôn nằm trong top 3 nước có vốn đầu tư nhiều nhất vào Lào. Dự án Tổ hợp bauxit - Alumin của Tập đoàn Việt Phương không chỉ quan trọng với nền công nghiệp của Lào mà còn có ý nghĩa với quan hệ kinh tế giữa 2 nước.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao Việt Phương đã lựa chọn công nghệ cao cho dự án, giúp tối đa hoá tài nguyên thiên nhiên, không phải xuất quặng thô, nguyên liệu thô mà đã chế biến Alumin, tiến tới sản xuất nhôm để xuất khẩu, tạo ra giá trị tốt hơn cho kinh tế Lào.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cảm ơn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phết Phôm-phi-phác đã phối hợp, gỡ vướng mắc cho dự án. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Việt Phương cam kết và cần phải thực hiện; tuân thủ pháp luật địa phương; sử dụng công nghệ cao, bảo vệ môi trường; khai thác đến đâu hoàn thổ đến đó, trồng rừng lại cho địa phương; quan tâm đến công tác an sinh xã hội, đóng góp đầy đủ nghĩa vụ cho ngân sách Lào; chăm sóc đời sống công nhân và người lao động, đặc biệt là công nhân Việt Nam sang Lào làm việc.

“Tôi mong chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp làm ăn phát triển, nếu có khó khăn thì tháo gỡ vưỡng mắc. Dự án thành công là một minh chứng vun đắp quan hệ hai nước chúng ta. Hy vọng dự án này sẽ là hình mẫu cho quan hệ hợp tác giữa 2 nước trên tất cả các lĩnh vực”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ.

Sáng 8/9, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng có cuộc làm việc với lãnh đạo Huyện Đắc-chưng, tỉnh Sê kông (Lào) có đường biên giới tiếp giáp với các huyện Tây Giang, Nam Giang của tỉnh Quảng Nam và huyện Đắc Lây của tỉnh Kon Tum. Bộ trưởng mong muốn tỉnh vượt lên khó khăn, tận dụng những tiềm năng lợi thế sẵn có, đưa tỉnh ngày càng phát triển.