(Xây dựng) – Sau 49 năm nằm nguội lạnh trong lòng đất mẹ, hài cốt anh linh các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Cao điểm 174 đã được trở về đoàn tụ với các đồng đội tại Nghĩa trang liệt sỹ xã Ân Mỹ, huyện Hoài Ân (Bình Định).

Các đại biểu dành phút mặc niệm tưởng nhớ anh linh các anh hùng liệt sỹ.

Ngày 24/4, tỉnh Bình Định đã long trọng tổ chức Lễ truy điệu và tiễn đưa 7 liệt sỹ Sư đoàn 3 Sao Vàng đã anh dũng hy sinh tại Cao điểm 174 về an táng tại Nghĩa trang liệt sỹ xã Ân Mỹ, huyện Hoài Ân.

Trong kháng chiến chống Mỹ, Bình Định là chiến trường trọng điểm của Quân khu 5, là nơi đứng chân, hậu cứ của Sư đoàn 3 Sao Vàng. Xác định được địa bàn chiến lược quan trọng của Bình Định, nên cuối năm 1965, địch đã tập trung hơn 20.000 quân Mỹ và chư hầu với 500 máy bay các loại, hàng chục tiểu đoàn thiết giáp, pháo binh nhằm thực hiện mục đích “tìm diệt” và “bình định”.

Cao điểm 174 là cụm điểm tựa đóng vai trò rất quan trọng của cả ta và địch. Nếu ta có được Cao điểm 174 nghĩa là kiểm soát được một địa bàn rộng lớn của huyện Hoài Nhơn, mà quan trọng là căn cứ Đệ Đức, sân bay Thiết Đính, cầu Bồng Sơn và cụm pháo binh phía Bắc đèo Phủ Cũ; ngược lại nếu địch có được Cao điểm 174 sẽ kiểm soát và khống chế toàn bộ phía Bắc huyện Hoài Ân.

Lễ rước các liệt sỹ về với đất mẹ.

Ngay từ đầu cuộc chiến tranh, Cao điểm 174 là nơi giành giật quyết liệt giữa ta và địch. Đến tháng 11/1972, Sư đoàn 3 mở đợt tiến công tiêu diệt địch và làm chủ hoàn toàn cụm điểm tựa 174, xét thấy tầm quan trọng của Cao điểm 174, Sư đoàn 3 đã chỉ thị cho Trung đoàn 21 xây dựng hệ thống công sự trận địa hầm hào kiên cố, điển hình là địa đạo 174.

Đến tháng 9 năm 1974, địch tập trung lực lượng gồm Sư đoàn 22 quân lực Việt Nam Cộng hòa, Liên đoàn biệt động số 4, Liên đoàn biệt động số 6 tập trung đánh chiếm Cao điểm 174, 82, Núi Chéo. Có những ngày, Cao điểm 174 phải gánh chịu hơn 2.000 quả đạn, pháo các loại, 40 lượt máy bay A37 ném bom. Đêm ngày 1 rạng sáng ngày 2/1/1975, địch đã huy động tối đa lực lượng pháo binh, máy bay ồ ạt bắn phá tại Cao điểm 174; làm cho các công sự, trận địa của ta bị phá hủy, quân ta bị thương vong tổn thất, nên lực lượng còn lại phải vào địa đạo Cao điểm 174.

Đến 11 giờ cùng ngày, cửa địa đạo bị sập, địch chiếm giữ địa đạo, khống chế và lấp chặt cửa địa đạo phía Nam. Toàn bộ chiến sỹ trong địa đạo bị kẹt lại không ra được, các chiến sỹ hy sinh khoảng 7 đến 9 đồng chí.

Nghi thức an táng hài cốt anh linh các liệt sỹ.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh cho biết: Đã qua 49 năm sau chiến tranh, địa hình, địa vật của chiến trường xưa có nhiều thay đổi; các nhân chứng lịch sử người còn, người mất, do đó, việc xác định thông tin chính xác để thực hiện việc khảo sát, tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sỹ trở nên vô vàn khó khăn; hài cốt của các liệt sỹ hy sinh tại Cao điểm 174 vẫn còn nằm sâu dưới lòng đất lạnh, đó là nỗi đau day dứt, sự trăn trở của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bình Định.

Cũng theo ông Nguyễn Tuấn Thanh, sự hy sinh quả cảm của các anh hùng liệt sỹ đã tô thắm thêm vào trang sử vàng bất khuất của dân tộc Việt Nam, những người con đã quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Hương linh các đồng chí mãi mãi “vọng tiền nhân, soi hậu thế”.

“Đến nay, hình hài xương thịt các anh hùng liệt sỹ năm xưa đã hòa quyện cùng mảnh đất Hoài Ân, vào cỏ cây, thành những mạch nước chảy trong lòng đất mẹ, hòa vào truyền thống cội nguồn của dân tộc. Sự hy sinh của các đồng chí đã đem lại độc lập, tự do cho Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân, để lại cho mảnh đất Hoài Ân anh dũng, kiên cường, nơi đã sản sinh ra Sư đoàn 3 Sao Vàng anh hùng hôm nay”, ông Nguyễn Tuấn Thanh chia sẻ.

Trước đó, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã tiến hành huy động lực lượng, phương tiện, tổ chức tìm kiếm, phát hiện địa đạo 174 (chiều rộng 1,2m; cao 1,5m; chiều dài hơn 30m), tổ chức khai quật và quy tập 7 hài cốt liệt sỹ, các hài cốt liệt sỹ đã phân hủy, còn một ít xương cùng một số di vật kèm theo như: Giày vải, khăn, dép cao su, ví, mũ cối, bút viết, thắt lưng, băng đạn…