(Xây dựng) – Bằng nhiều thủ đoạn gian dối khác nhau, Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (Công ty AIC) liên tiếp trúng 9 gói thầu tại Hà Tĩnh, gây thất thoát ngân sách Nhà nước ước tính hàng chục tỷ đồng.

Sở Y tế là đơn vị chủ đầu tư 5 gói thầu trị giá hơn 62 tỷ đồng.

Sử dụng “liên minh” AIC để trúng thầu

Để liên tiếp trúng 9 gói thầu tại Hà Tĩnh, ngoài việc gian lận hồ sơ dự thầu thì Công ty AIC còn thực hiện nhiều hành vi sai phạm khác như: Thực hiện tư vấn điều chỉnh danh mục thiết bị, toàn bộ các báo giá làm căn cứ thẩm định giá đều làm giả để nâng khống lên từ 1,43-5,02 lần so với giá đầu vào.

Từ các chứng thư thẩm định giá do Công ty Thẩm định giá Avalue Việt Nam và Công ty Cổ phần Giám định và Thẩm định giá Thăng Long phát hành, đại diện chủ đầu tư đã ký phê duyệt dự toán các gói thầu theo giá đã được Công ty AIC thông đồng với đơn vị thẩm định giá nâng giá, sử dụng làm căn cứ lập và phê duyệt hồ sơ mời thầu.

Bên cạnh việc nâng khống giá qua các chứng thư thẩm định, quá trình tham gia đấu thầu, Công ty AIC còn điều chỉnh các thông tin trên báo cáo tài chính của Công ty AIC từ năm 2010 - 2013, theo hướng tăng hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn, tăng vốn chủ sở hữu so với báo cáo tài chính thực tế rồi đưa vào hồ sơ dự thầu (HSDT), đảm bảo Công ty AIC có đủ năng lực tài chính tham gia đấu thầu theo quy định của HSMT.

Để đảm bảo đủ số lượng HSDT theo quy định, Công ty AIC đã chỉ đạo các công ty “liên minh” thuộc hệ sinh thái AIC mua HSMT, lập HSDT cho các công ty làm “quân đỏ, quân xanh” để trúng thầu.

Theo điều tra, ngoài việc trực tiếp điều hành Công ty AIC, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn – cựu Chủ tịch HĐQT Công ty AIC còn thành lập nhiều doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái AIC gồm: Công ty Mopha, Công ty Cổ phần Thiết bị y tế và Môi trường, Công ty CP Tư vấn Công nghệ cao... Trong đó, Công ty Mopha do bố đẻ của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn đứng tên thành lập.

Ai chống lưng cho AIC “dẫn dắt” sai phạm?

Với hồ sơ năng lực được làm giả, Công ty AIC đã nắm bắt và vận dụng tốt chính sách thu hút đầu tư phát triển của tỉnh Hà Tĩnh, để “vượt rào” về thủ tục pháp lý các gói thầu dự án đầu tư xây dựng, làm giả các báo giá để trục lợi ngân sách. Điều đáng nói là chủ đầu tư các dự án vì sao lại “bắt tay” với nhà thầu “phớt lờ” các quy trình, quy định dẫn đến sai phạm.

Sở Giáo dục và Đào tạo được xác định là thiếu trách nhiệm trong công tác nghiệm thu, bàn giao thiết bị dẫn đến gây thiệt hại ngân sách.

Điển hình, tại gói thầu EPC do Sở Tài nguyên và Môi trường làm chủ đầu tư, quá trình lựa chọn nhà thầu chủ đầu tư không tổ chức thẩm định hồ sơ mời thầu theo quy định tại Điều 72 Nghị định 85/2008/NĐ-CP. Bên mời thầu không đăng thông báo mời thầu trên trang thông tin điện tử về đấu thầu, theo khoản 4 Điều 23 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP.

Xây dựng, phê duyệt tổng dự toán khi chưa có định mức được cấp thẩm quyền phê duyệt. Việc áp dụng hệ số an toàn 10 lần để tính toán lượng hóa chất cần sử dụng, khi chưa xây dựng định mức mà chỉ căn cứ hướng dẫn của nhà sản xuất là chưa phù hợp với các quy định hiện hành.

Điều đáng ngạc nhiên là ở gói thầu EPC, chủ đầu tư là Sở Tài nguyên và Môi trường đã chỉ định Công ty AIC thực hiện gói thầu, theo Quyết định số 209/QĐ-STNMT ngày 01/01/2013 khi chưa có dự toán được duyệt, chưa đáp ứng về nguồn vốn, chưa đáp ứng điều kiện chỉ định thầu.

Tương tự, ở 3 gói thầu cung cấp, lắp đặt thiết bị xử lý nước thải và rác thải do Sở Y tế làm chủ đầu tư chỉ định thầu lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán khi dự án chưa được phê duyệt và khi chưa có kế hoạch lựa chọn nhà thầu và chưa đúng quy định.

Gói thầu mua sắm thiết bị phục vụ dạy và học do Sở Giáo dục và Đào tạo làm chủ đầu tư, đã áp dụng phương pháp so sánh thẩm định giá dựa trên 3 báo giá của 3 doanh nghiệp, nhưng các báo giá này chưa khai thác được thông tin giá thị trường là chưa thực hiện đúng quy định, về phương pháp so sánh theo tiêu chuẩn số 07 Quyết định số 129/2008/QĐ-BTC ngày 31/12/2008 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về ban hành 06 tiêu chuẩn thẩm định giá.

Để dẫn đến một số sai phạm (điển hình) nêu trên gây thất thoát ngân sách Nhà nước là hành vi sai phạm có biểu hiện thiếu tinh thần, trách nhiệm, buông lỏng quản lý của chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn lập, thẩm tra tham mưu trong chấp hành pháp luật về quản lý dự án đầu tư xây dựng và mua sắm trang thiết bị đối với 9 gói thầu mà Công ty AIC thực hiện ở Hà Tĩnh.