(Xây dựng) - Thời gian qua, công tác quản lý trật tự xây dựng, đô thị trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh được triển khai tích cực, từng bước đi vào nền nếp; nhiều vụ việc vi phạm được tập trung xử lý. Tuy nhiên, một số địa phương vẫn còn tồn tại vi phạm điển hình, gây nhiều dư luận xấu, ảnh hưởng đến hình ảnh đô thị Bắc Ninh.

Hình ảnh ghi nhận sai phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng tại Khu đô thị mới Hoàn Sơn, huyện Tiên Du.

Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc

Năm 2023, theo số liệu từ Sở Xây dựng Bắc Ninh, trong khoảng hơn 170 công trình vi phạm về trật tự xây dựng thì có tới 12 công trình tái phạm (điển hình ở phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh) với vi phạm “Sai mục đích sử dụng đất, vi phạm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi”.

Theo đó, các công trình vi phạm thường mắc các lỗi như: Không có giấy phép xây dựng; sai giấy phép xây dựng; sai quy hoạch; không đúng thiết kế; cơi nới, lấn chiếm; sai mục đích sử dụng đất… Tuy nhiên, số vi phạm cũng đã có chiều hướng giảm (giảm 46 công trình so với cùng kỳ năm 2022).

Tính đến hết năm 2023, toàn tỉnh Bắc Ninh đã xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, đô thị với tổng số tiền xử phạt khoảng 3,626 tỷ đồng (đã nộp phạt 1,571 tỷ đồng); nhắc nhở hơn 50 trường hợp; hình thức xử lý khác hơn 30 trường hợp; yêu cầu tự tháo dỡ gần 40 trường hợp; buộc tháo dỡ 35 trường hợp…

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 03/1/2023 về tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy trong tình hình mới; Công điện số 991/CĐ-TTg ngày 22/10/2023 về việc tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng và phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ, bảo đảm an toàn, bảo vệ tài sản, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, ngày 04/3/2024, Bộ Xây dựng đã có Công văn 909/BXD-TTr gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, trật tự xây dựng.

Trong đó, Bộ Xây dựng yêu cầu: “Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi vi phạm trật tự xây dựng của các công trình nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị và nhà ở riêng lẻ thuộc các khu vực, tuyến phố trong đô thị đã ổn định, đảm bảo việc xây dựng và sử dụng đúng quy định pháp luật; kiên quyết xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm; tổ chức cưỡng chế, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm còn tồn đọng theo quy định”.

Hiện thực hóa các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng và UBND tỉnh Bắc Ninh, quý I/2024, toàn tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện kiểm tra 992 cuộc/lượt trên 937 công trình được kiểm tra (tổng số công trình khởi công là 1.051). Kết quả kiểm tra, có 17 công trình vi phạm về trật tự xây dựng (không có tái phạm) với các lỗi vi phạm chủ yếu như không có giấy phép xây dựng, sai giấy phép xây dựng, không đúng thiết kế…

Đoàn kiểm tra đã tham mưu xử phạt 10 trường hợp với tổng số tiền xử phạt khoảng 285 triệu đồng, nhắc nhở 4 trường hợp, hình thức xử lý khác là 3 trường hợp. Với các công trình vi phạm, người dân đã tự tháo dỡ 2 trường hợp, buộc tháo dỡ 3 trường hợp… bổ sung giấy phép xây dựng (1 trường hợp).

Trong đó, tổ chức 1 cuộc thanh tra chuyên đề việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý trật tự xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, thị xã Quế Võ và huyện Tiên Du giai đoạn năm 2019-2023, Kết luận thanh tra đã chỉ ra các tồn tại, vi phạm trong công tác quản lý về trật tự xây dựng tại các địa phương này.

Tăng cường công tác quản lý

Thời gian qua, UBND các huyện, thị xã, thành phố và Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh đã quan tâm, tích cực chỉ đạo sát sao; nhiều địa phương đã ban hành và chỉ đạo thực hiện nghị quyết chuyên đề về công tác quản lý trật tự xây dựng, đô thị; tổ chức ban hành và thực hiện quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn cấp huyện.

Thực hiện trách nhiệm quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng, đô thị, Sở Xây dựng Bắc Ninh cũng đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc, đề nghị tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn. Tuy nhiên, qua công tác thanh tra, kiểm tra và thông tin phản ánh, kiến nghị của người dân, nhiều vi phạm về trật tự xây dựng, đô thị vẫn thường xuyên xảy ra như: Vi phạm về nghiệm thu hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng của chủ đầu tư công trình nhà chung cư, khách sạn, thương mại cao tầng… tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn khi sử dụng.

Điển hình, tại một số địa phương vẫn còn các vi phạm như: Xây dựng không phép, sai phép, sai mẫu thiết kế được duyệt, xây dựng nhà kho, nhà xưởng, nhà tạm trong khu nhà ở, khu đô thị, trong các khu dân cư, giáp ranh khu công nghiệp...; vẫn còn tình trạng một số địa phương chưa thực sự quan tâm chỉ đạo kiểm tra, xử lý hoặc xử lý chưa triệt để, dứt điểm các vi phạm.

Theo đánh giá từ Sở Xây dựng, một số địa phương không thực hiện báo cáo định kỳ hàng tháng về tình hình quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn hoặc có báo cáo nhưng số liệu không đầy đủ, chính xác… không phản ánh đúng tình hình thực tế công tác quản lý trật tự xây dựng tại địa phương, gây khó khăn cho công tác tổng hợp báo cáo và tham mưu chỉ đạo.

Một số chủ đầu tư dự án khu đô thị, khu nhà ở chưa thực hiện đúng trách nhiệm trong công tác quản lý các chủ hộ xây dựng nhà ở riêng lẻ trong dự án… chưa chủ động giám sát để kịp thời phát hiện, báo cáo chính quyền địa phương các vi phạm quy hoạch, trật tự xây dựng trong phạm vi dự án theo quy định.

Trong khi đó, một số địa phương khi phát hiện vi phạm, chưa kịp thời xử lý, hoặc xử lý không kiên quyết triệt để, khiến vi phạm kéo dài; còn tình trạng “ngại va chạm”, chậm xử lý vi phạm; đùn đẩy, né tránh; một số trường hợp chưa kịp thời phát hiện, sớm ngăn chặn, dẫn đến việc công trình đã xây dựng khó khắc phục hậu quả.

Một trong các nguyên nhân khiến vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng, đô thị vẫn còn xảy ra và chưa được xử lý triệt để là do: Một số chính quyền cấp xã không thực hiện hoặc thực hiện không nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Đảng bộ và chính quyền cấp huyện; chưa chủ động, ngại tiếp cận, hoặc lúng túng trong việc kiểm tra trật tự xây dựng, nhất là trong các dự án khu đô thị, khu nhà ở.

Bên cạnh đó, một số khu đô thị, khu nhà ở đã hình thành từ lâu nhưng chủ đầu tư không có đầy đủ hồ sơ, tài liệu về quản lý xây dựng, chưa bàn giao dự án cho địa phương quản lý theo quy định. Điển hình là Dự án khu nhà ở tại xã Hoàn Sơn (huyện Tiên Du) sau gần 20 năm, nhiều căn biệt thự vẫn chưa được hoàn thiện, đang xuống cấp nghiêm trọng khiến khu vực này hoang tàn, gây nhức nhối trong nhân dân.

Để công tác quản lý trật tự đô thị, trật tự xây dựng thực sự có hiệu quả, đồng thời, xử lý nghiêm minh vi phạm của tổ chức, cá nhân liên quan và nâng cao ý thức của người dân trong việc thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực xây dựng, hạn chế các vi phạm có thể xảy ra, đề nghị chính quyền các cấp của tỉnh Bắc Ninh thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lĩnh vực trật tự xây dựng và phổ biến các luật về đất đai, Luật Quy hoạch đô thị để người dân hiểu và tuân thủ.